FORUM OCALIĆ OD ZAPOMNIENIA

[drFaustus]

Spuśœcizna Holokaustu. Do Yad Vashem trafiły klejnoty należące do zagazowanych w Auschwitz Żydów. Przekazał je obecnie 95-letni były więzień, który sortował ubrania zabitych



Steven Spielberg przekonał Meyera Hacka do przekazania muzeum biżuterii zamordowanych Żydów



Wydarzenie to wzbudziło w Izraelu sensację. – To sprawa bez precedensu. Pan Meyer Hack, choć ma 95 lat, przyleciał specjalnie z USA, żeby przekazać nam swoje skarby. Wkrótce trafią na specjalną wystawę i będą mogły je zobaczyć tysiące ludzi – powiedziała „Rz” rzeczniczka jerozolimskiego instytutu Yad Vashem Estee Yaari.



Niezwykle cenne pierśœcionki, bransoletki z diamentami, złote zegarki i broszki. Wszystko to należało do Żydów wymordowanych w komorach gazowych w Birkenau w 1944 roku. Hack, urodzony w 1914 roku w Ciechanowie polski Żyd, pracował wówczas w tak zwanej Kanadzie ,czyli miejscu, w którym wybrani więźniowie sortowali ubrania zamordowanych (Bekleidungskammer).



Klejnoty znajdował w szwach, sekretnych kieszonkach i innych schowkach sporządzonych przez Żydów. Choć Hack powinien przekazać je niemieckim strażnikom, zakopał je pod barakiem. Gdy uciekający przed nadchodzącymi Sowietami Niemcy ewakuowali obóz, ukrył biżuterię w skarpetce. Przechował ją podczas marszu śœmierci do obozu Dachau, do którego skierowano więźniów z Auschwitz-Birkenau.



– Nie byłem człowiekiem. Byłem kawałkiem mięsa, robotem. Ale powiedziałem sobie: chcę przetrwać! Powtarzałem sobie w kółko: nie wolno ci się poddać, nie wolno ci umrzeć – mówił Hack podczas konferencji prasowej w Yad Vashem. Do Auschwitz trafił wraz z matką i trójką rodzeństwa. Przetrwał tylko on. Jego brata niemiecki strażnik zabił pałką na jego oczach.



Przez 60 lat klejnoty z Auschwitz przeleżały w metalowej skrzynce na strychu domu Hacka w Bostonie. Zapytany w Izraelu, dlaczego ukrył klejnoty, odpowiedział, że chciał w ten sposób uniemożliwić, aby dostały się w ręce Niemców i zostały wykorzystane na rzecz machiny wojennej Trzeciej Rzeszy.



– Rzeczywiśœcie, cz궜ć więźniów z „Kanady” kierowała się takimi pobudkami. Ci ludzie jednak na ogół topili biżuterię lub po prostu wcierali ją nogami w ziemię – powiedziała „Rz” Helena Kubica, historyk pracująca w muzeum Auschwitz. – Złoto w obozie było bardzo przydatne. Można nim było przekupić strażników, pomóc działającemu na jego terenie ruchowi oporu czy po prostu kupić jedzenie i przedłużyć sobie życie. Więźniowie z „Kanady”, których złapano z biżuterią, byli bardzo surowo karani. Najcz궜ciej ich zabijano.



Były więzień Auschwitz Jakow Zawadzki (numer B-14597): – Nie wierzę w to, że Hack ukrył te klejnoty, aby ustawić się po wyjśœciu z obozu. Byłem tam i mogę zaśœwiadczyć, że więźniowie nie myśœleli takimi kategoriami. Nikt nie wierzył, że przeżyje to piekło. Perspektywa człowieka siedzącego w Auschwitz ograniczała się do jednego dnia. Każdy walczył, aby przetrwać do następnego apelu. Warto jednak zadać pytanie, dlaczego Hack ukrywał tę historię przez ponad 60 lat? – mówi Zawadzki, który urodził się w Pabianicach, a obecnie mieszka w izraelskim Aszdod.



Sam Hack powiedział, że decyzję podjął pod wpływem rozmowy ze słynnym amerykańskim reżyserem Stevenem Spielbergiem, twórcą głośœnej „Listy Schindlera”. – Spielberg powiedział mi, żebym się ujawnił i opowiedział śœwiatu moją historię – stwierdził Hack. – Poza tym mam już przecież 95 lat. Chcę, żeby tysiące ludzi, którzy będą oglądać biżuterię, pomyśœlały o jej zamordowanych właśœcicielach.



masz pytanie, wyśœlij e-mail do autora [url]mailto:p.zychowicz@rp.pl[/url]

Rzeczpospolita



http://www.rp.pl/artykul/153228,321102.html