FORUM OCALIĆ OD ZAPOMNIENIA

drFaustus

Zapraszam chętną osobę do przybliżenia historii tego budynku, tymczasem ja zajmę się stroną zobrazowanie jego części, konkretnie piwnic - zachowanych, jedynych w swym rodzaju w naszym mieście... :wink:

jaszka

URZĘDY MIAR - WAGI MIEJSKIE były jednymi z najważniejszych instytucji komunalnych w dawnych miastach. Pojawiły się po lokacjach w miastach samorządowych, zwłaszcza po uzyskaniu przez nie przywilejów handlowych, szczególnie prawa składu. Przy ich pomocy rady miejskie kontrolowały rynek i wpływały na lokalny handel. Wagi były również źródłem stałych i dużych dochodów komunalnych. Kierowali nimi urzędnicy zwani pensatorami, będący najczęściej dzierżawcami wag. Wagi mieściły się w wydzielonych pomieszczeniach ratuszy lub osobnych, rynkowych budynkach nazywanych Ważnicami, Wagami Miejskimi albo Domami Wag.

W 1237 lub 1238 roku książę Kazimierz I przeniósł Inowrocław z prawa polskiego na miejskie prawo magdeburskie. Po lokacji miasto zyskało samorząd i samodzielność gospodarczą. Akt lokacji nie dotrwał do naszych czasów. Spłonął w ratuszu w 1431 r. w podpalonym przez krzyżaków mieście. Można przypuszczać, że zawierał on przywileje handlowe dla miasta, bowiem ożywioną działalność handlową inowrocławian poświadczają dokumenty począwszy od około połowy XIII w. Miasto było ośrodkiem handlu lokalnego i międzynarodowego, zwłaszcza z państwem Zakonu krzyżackiego. Przez Inowrocław tranzytem przechodził krzyżacki import i eksport do państw zachodniej Europy. Źródła z XIII stulecia wspominają tylko o jednej instytucji kontrolującej w tym czasie handel w Inowrocławiu, książęcej komorze celnej. Można przypuszczać, że istniały już wówczas inne urzędy ułatwiające handel. Z pewnością działała Waga Miejska warunkująca prowadzenie handlu na dużą, zwłaszcza międzynarodową skalę.

Pierwsza wzmianka o inowrocławskiej Wadze Miejskiej zachowała się w lustracji królewszczyzny inowrocławski~ z 1616 r. Dzierżawili ją pensatorowie, którymi najczęściej bywali miejscowi Żydzi. Ważnica mieściła się w osobnym budynku. Na jego lokalizację wskazuje plan miasta z 1772 r. Usytuowanie Domu Wagi na wspomnianym planie odpowiada położeniu posesji nr 19 przy dzisiejszej ulicy Kościuszki. Odkrycie przez Romana Domagałę w 1970 r. w piwnicy stojącej tu, późno klasycystycznej kamienicy, murów w układzie gotyckim, skłoniło badaczy zajmujących się historią Inowrocławia do przyjęcia tezy, iż Ważnica usytuowana była w tym miejscu już w średniowieczu. Jej obecna, nietypowa lokalizacja poza rynkiem spowodowana jest faktem późniejszego wbudowania w rynek dwóch bloków zabudowy. Wschodnie pierzeje tych bloków wraz z dawną wschodnią pierzeją "dużego" rynku utworzyły ulicę znaną Bracką (Braci), obecną Kościuszki. Przed tą zmianą w układzie przestrzennym miasta Dom Wagi stal we wschodniej pierzei rynkowej, wprost ratusza.

W 1984 r. Wydział Architektury, Urbanistyki i Nadzoru Budowlanego Urzędu Miejskiego w Inowrocławiu zwrócił się do konserwatora zabytków o wydanie zezwolenia na rozbiórkę kamienicy przy ul. Kościuszki 19, wpisanej do rejestru zabytków pod nr 197/A. Zdaniem nadzoru budowlanego zrujnowany dom zagrażał bezpieczeństwu mieszkańców i przechodniów. Ekspertyzy techniczne wykazały, że kamienicę tworzą różne pod względem budulca i wykonania ustroje budowlane. Mury piętra, zbudowane z gorszych materiałów były spękane i miejscami wybrzuszone. Zasolona woda gruntowa infiltrująca ściany przyziemia niepodpiwniczonego traktu powodowała kruszenie cegieł i utratę mocy wiążących zaprawy. Podjęto zatem decyzję o wyburzeniu zagrożonych zwaleniem murów, pozostawiając dobrze zachowane, gotyckie piwnice i część murów podpiwniczonego traktu. Wyburzone partie kamienicy zrekonstruowano. Pod kierunkiem Czesława Sikorskiego wykonano szczegółową inwentaryzację budowli oraz przeprowadzono badania architektoniczno-archeologiczne. Projekt rekonstrukcji kamienicy wykonali: Janusz Moszczeński i Jerzy Makowski. W latach 1985-1987 odbudowę kamienicy sfinansował jej właściciel Jacek Nowak.

http://www.inowroclaw.inf....php?strona=146