FORUM OCALIĆ OD ZAPOMNIENIA

[Anusiaino]

Orientowanie się w terenie odgrywa bardzo ważną rolę. Od prawidłowego orientowania się w terenie w dużej mierze zależy poprawne okreśœlanie położenia własnego / w działaniach bojowych - sąsiadów, przeciwnika, wykonywanie okreśœlanego zadania, ocena powstałej sytuacji bojowej i w związku z nią podejmowanie odpowiedniej decyzji.

Istotą orientowania się w terenie jest poprawne okreśœlanie kierunków stron śœwiata, własnego położenia w stosunku do otaczających przedmiotów terenowych, utrzymywanie nakazanych kierunków działania /w walce dodatkowo okreśœlanie położenia wojsk własnych i przeciwnika.

Orientując się w terenie bez mapy należy:

- okreśœlić kierunki stron śœwiata;

- okreśœlić swoje położenie (miejsce stania) w stosunku do otaczających przedmiotów terenowych;

- ustalić w terenie nakazany kierunek działania.



Okreśœlanie kierunków stron śœwiata w terenie



Umownie przyjmuje się, że zasadniczym kierunkiem stron śœwiata jest północ. Po okreśœleniu kierunku północy należy w tę stronę stanąć twarzą, wtedy prawa wyciągnięta ręka wskaże wschód, lewa ręka - zachód, a z tyłu będzie południe.

Kierunki stron śœwiata można okreśœlić w terenie za pomocą:

- busoli (kompasu);

- ciał niebieskich;

- charakterystycznych cech przedmiotów terenowych.



Busola AK



Busola AK służy do okreśœlania kierunków stron śœwiata, pomiaru azymutów w tysięcznych, orientowania mapy i zdjęcia lotniczego, zaznaczania na szkicu kierunku północy oraz ustalania w terenie wyznaczonego kierunku działania. Igła busoli wskazuje kierunek północy magnetycznej.

Wartośœć każdej działki busoli AK wynosi 100 tysięcznych, co odpowiada 6 stopniom. Działki opisane są co 500 tysięcznych zgodnie z ruchem wskazówek zegara

Zgranie zerowej nastawy podziałki z północnym końcem strzałki magnetycznej (przy zwolnionej igle) nazywa się orientowaniem busoli.

Chcąc posługiwać się busolą należy ją sprawdzić, a przede wszystkim działanie igły magnetycznej. W tym celu należy otworzyć przykrywkę busoli, co powoduje automatyczne zwolnienie zacisku igły magnetycznej i ustawić busolę w położeniu poziomym. Po ustabilizowaniu ę igły należy kilkakrotnie wyprowadzić ją za pomocą stalowego przedmiotu (klucz, nożyk, gwóźdź itp.) z położenia północ - południe.

Jeżeli igła po każdym odchyleniu wraca szybko do swojego poprzedniego położenia, oznacza to, że czułośœć igły jest dobra i busola jest sprawna.

Jeżeli igła podczas jej sprawdzania będzie wskazywała różne odczyty a busoli lub zbyt wolno wracała do swojego poprzedniego położenia, śœwiadczy to, że czułośœć igły jest niedostateczna i busola nie nadaje się do użytku. Busolę taką należy oddać do naprawy.





Posługując się busolą należy przestrzegać następujących zasad:

- busola nie wykorzystywana powinna mieć unieruchomioną igłę;

- przed wykorzystywaniem w nocy należy naśœwietlić cz궜ci nafosforyzowane, aby śœwieciły w ciemnośœci;

- podczas posługiwania się busolą w pobliżu nie powinno być przedmiotów żelaznych lub stalowych, gdyż wpływają one na zmianę położenia igły magnetycznej;

- należy unikać posługiwania się busolą w czasie burzy oraz w pobliżu linii przewodów wysokiego napięcia;

- busolę nie można używać w obszarach o znacznej anomalii magnetycznej.

[Magda]

Anusiu, w koncu znalazlas dzial:)

ale bym poprosila o pare slow na temat orientowania za pomoca przedmiotow terenowych

[Anusiaino]

Przedmioty stalowe i żelazne nie oddziałują na wskazania igły magnetycznej z następujących odległośœci:

- działa i czołgi (25 - 50 m);

- szyny kolejowe (25 m);

- karabiny maszynowe (4 - 6 m);

- kbkAK (2 m);

- pistolety (l m);

- guziki żelazne (0,1 m).

W celu okreśœlenia kierunku północy za pomocą busoli AK należy:

- otworzyć wieczko tak, aby można było w lusterku obserwować igłę magnetyczną;

- północ na limbusie ustawić na zero (zgrać z muszką);

- trzymając busolę poziomo na wysokośœci oczu, wycelować w kierunku północnym, przy czym igła magnetyczna powinna znajdować się na osi limbusa płn.- płd.;

- za pomocą przyrządów celowniczych busoli odnaleźć na kierunku północnym charakterystyczny przedmiot terenowy.

Biała linia zaznaczona na ochronnym szkle busoli i przechodząca przez śœrodek limbusa ułatwia orientowanie busoli zwłaszcza w nocy.



Okreśœlanie stron śœwiata za pomocą ciał niebieskich



Do ciał niebieskich, według których można okreśœlać strony śœwiata, należą: Słońce, Gwiazda Polarna oraz Księżyc.

a) Okreśœlanie stron śœwiata za pomocą Słońca.

Według Słońca można okreśœlać kierunki śœwiata w dwojaki sposób: z położenia w okreśœlonych godzinach dnia oraz za pomocą Słońca i zegarka.





Podczas okreśœlania kierunków stron śœwiata należy pamiętać o tym, że Słońce w ciągu jednej godziny zmienia swoje położenie o 15°.



Położenie Słońca dla obszaru Polski (czas śœrodkowoeuropejski):



Na wschodzie około godz. 6 około godz. 7 nie widać

Na południuo godz. 12 o godz. 12 o godz. 12

Na zachodzie około godz. 18 około godz. 17 nie widać



b) Za pomocą Słońca i zegarka . W celu okreśœlenia kierunków stron śœwiata wyżej wymienionym sposobem należy:



- małą wskazówkę zegarka ustawić w kierunku Słońca;

- wyznaczyć dwusieczną kąta zawartego pomiędzy wskazówką małą a godziną dwunastą; dwusieczna wskaże w przybliżeniu kierunek południowy.

Sposób ten umożliwia uzyskiwanie poprawnych wyników w godzinach od 9 do 15.

Dokładnośœć skierowania małej wskazówki na Słońce można sprawdzić przez ustawienie w śœrodku tarczy zegarka zapałki lub kawałka słomki, wtedy cień zapałki albo słomki będzie przedłużeniem małej wskazówki.

Kierunek dwusiecznej kąta pomiędzy małą wskazówką a godziną 12 okreśœla w przybliżeniu położenie Słońca na godzinę 12.

Słońce w ciągu 24 godzin wykonuje ruch pozorny dookoła Ziemi. Mała wskazówka zegarka w ciągu tego czasu okrąża tarczę zegarka dwukrotnie, czyli porusza się 2 razy szybciej od Słońca. Dlatego właśœnie, aby doprowadzić do zgodnośœci ruchu Słońca i wskazówki zegarka, kąt między małą wskazówką a godziną 12 dzieli się na połowę.



c) Okreśœlanie kierunków stron śœwiata według gwiazdy Polarnej

Sposób ten możliwy jest do stosowania w nocy, gdy widoczne są gwiazdy. Gwiazda Polarna znajduje się na przedłużeniu osi obrotu Ziemi i zawsze wskazuje kierunek na północy biegun geograficzny. Gwiazdę Polarną odnajduje się na niebie za pomocą gwiazdozbioru Wielkiej Niedźwiedzicy (Dużego Wozu). Przez gwiazdy α i β, stanowiące tylne koła wozu, należy poprowadzić linię prostą do góry i odłożyć na niej pięć odległośœci między gwiazdami α i β, a końcu odłożonego odcinka odnajdziemy Gwiazdę Polarną, która znajduje się w gwiazdozbiorze Małej Niedźwiedzicy (Małego Wozu) jako koniec jego dyszla. Kierunek północny w terenie wskaże linia pionowa od Gwiazdy Polarnej do horyzontu.

Za pomocą Gwiazdy Polarnej kierunek północy geograficznej można okreśœlić z dokładnośœcią 1 - 2°



d) Okreśœlanie kierunków stron śœwiata za pomocą Księżyca.

Jeżeli nie widać Gwiazdy Polarnej, a jest Księżyc, to kierunki stron śœwiata w przybliżeniu można okreśœlić za jego pomocą.

pierwsza kwadra (odwrócobe C) 18 na południu 24 na zacodzie

ostaatnia kwadra C o 24 nawschodzie o 6 na południu

pełnia odpowiednio:wschód pólnąc zachód.

Po okreśœleniu jednej ze stron śœwiata według Księżyca, wskazane jest okreśœlić kierunek północny, a następnie inne strony śœwiata.

[Anusiaino]

Okreśœlanie kierunków stron śœwiata według chrakterystycznych cech przed miotów terenowych



Okreśœlanie kierunków stron śœwiata za pomocą charakterystycznych cech przedmiotów terenowych daje tylko przybliżone wyniki. Dlatego sposób ten należy wykorzystywać wtedy, gdy nie ma busoli lub kompasu i niemożliwe jest wykorzystanie ciał niebieskich.

Charakterystyczne cechy niektórych przedmiotów terenowych wykorzystywane do okreśœlania kierunku północy:



a) duże, nieruchomo leżące kamienie i skały znajdujące się na otwartej przestrzeni w większych szerokośœciach geograficznych na naszej półkuli od strony północnej pokryte są mchem;

b) kora oddzielnie rosnących drzew jest grubsza od strony północnej i dodatkowo porośœnięta mchem, jeżeli mech rośœnie na całym pniu drzewa, to od strony północnej, zwłaszcza u dołu pnia, jest go więcej;

c) korony oddzielnie rosnących drzew są bardziej rozwinięte od strony południowej;

d) słoje przyrostu rocznego na śœciętych pniach drzew są bardziej skupione (węższe) od strony północnej;

e) mrowiska niemal zawsze znajdują się po południowej stronie drzewa pnia lub krzaku;

f) śœnieg topnieje szybciej na zboczach (skarpach) od strony południowej;

g) ołtarze w starych kośœciołach znajdują się przeważnie we wschodniej cz궜ci nawy głównej, a ośœ budynku przebiega w kierunku wschód - zachód.

Aby upewnić się, czy strony śœwiata zostały tym sposobem okreśœlone poprawnie, należy po okreśœleniu kierunków według cech jednego przedmiotu dążyć do potwierdzenia tych kierunków za pomocą cech innych przedmiotów.

[Anusiaino]

Orientowanie się w różnych warunkach terenowych oraz porach roku i dnia



Możliwośœć szybkiego orientowania się w terenie zależy w dużym stopniu od warunków terenowych. Występujące w terenie charakterystyczne przedmioty ułatwiają orientację, natomiast ich brak - utrudnia. Szczególnie ułatwiają orientowanie się w terenie małe osiedla, siec dróg kołowych i kolejowych, rzeki, jeziora, kanały, zagajniki, plantacje, charakterystyczne formy rzeźby terenu itp. Trudne zwykle warunki do orientowania się występują w dużych masywach leśœnych, terenie górzystym, w dużych osiedlach, na pustyni i stepie, w nocy, podczas deszczu i mgły oraz śœnieżycy w zimie.



Orientowanie się w dużych masywach leśœnych



Masywy leśœne są trudnym terenem do orientowania się ze względu na zakrycie, małą liczbę charakterystycznych przedmiotów terenowych lub całkowity ich brak, utrudnione śœledzenie przebytej drogi podczas pokonywania terenu na przełaj itp.

Orientując się w masywach leśœnych, należy zwracać uwagę na kierunki przebiegu dróg i przesiek, numerację kwartałów, szkółki leśœne polany, gajówki i leśœniczówki, przepływające rzeki, strumienie, występujące jeziora oraz charakterystyczne formy rzeźby terenu.

Pokonując las na przełaj, przed wjazdem do niego należy okreśœlić azymuty kierunków działania i w czasie marszu często je kontrolować Poza tym trzeba cz궜ciej niż w innych warunkach terenowych okreśœlać swoje położenie.



Orientowanie się w dużych osiedlach



Trudnośœci orientacyjne w osiedlach są podobne do trudnośœci w masywach leśœnych, z tą jednak różnicą, że w osiedlach znajduje się zwykle dużo więcej charakterystycznych przedmiotów niż w lesie.

W miastach należy orientować się na podstawie głównych ulic, placów, skwerów, parków, stadionów, kośœciołów, dworców kolejowych mostów, rzek, wyróżniających się budynków itp.

Działając w mieśœcie należy systematycznie okreśœlać swoje położenie w stosunku do głównych charakterystycznych obiektów wyróżniających się w mieśœcie.



Orientowanie się w górach



Góry w połączeniu z rośœlinnośœcią, hydrografią, klimatem, zjawiskami fizyczno optycznymi, dużą liczbą naturalnych przeszkód terenowych i zazwyczaj ubogą siecią dróg - stwarzają specyficzne warunki do działania wojsk, w tym także do orientowania się.

Orientowanie się w górach utrudnione jest z powodu ograniczonego zasięgu obserwacji w dolinach, kotlinach i obszarach zalesionych, częstych zmian warunków atmosferycznych oraz małej liczby charakterystycznych przedmiotów terenowych.

Działając w górach należy orientować się przede wszystkim w stosunku do dominujących nad okolicą wzniesień, szczytów górskich, charakterystycznych grzbietów, dolin, rzek, strumieni, szlaków komunikacyjnych i osiedli.



Orientowanie się w terenie zniszczonym



W wyniku użycia broni jądrowej teren może ulec ogromnym zniszczeniom, zmieniającym całkowicie jego stan pierwotny. Jedynie rzeźba, jako najmniej zniszczona, może stanowić najlepszy element do orientacji. Poza tym niecałkowitemu zniszczeniu mogą ulec przedmioty terenowe, które są bardzo odporne na niszczenie, i według nich należy się orientować. W takich warunkach pokonywanie terenu, zwłaszcza na przełaj, będzie się odbywało głównie według wcześœniej okreśœlonych azymutów.





Orientowanie się na pustyni i w stepie



Na obszarze Polski pustynie i stepy nie występują. Utrudnione orientowanie się w tych obszarach spowodowane jest bardzo małą liczbą charakterystycznych przedmiotów terenowych lub całkowitym ich brakiem. Poza tym pokonując teren pustynny pojazdami może dochodzić do częstego buksowania kół, co utrudnia okreśœlanie odległośœci za pomocą licznika kilometrowego pojazdu. Mogą występować również dośœć często zapylenia drobnym piaskiem, co w poważnym stopniu może ograniczyć zasięg obserwacji.

Jako przedmioty charakterystyczne mogą służyć: drogi karawanowe, wydmy barchanowe, wzgórza, kurhany, koryta wyschniętych rzek, oazy, studnie, wieże i sygnały geodezyjne. W terenie pustynnym i stepowym kierunek utrzymuje się najcz궜ciej według azymutów.



Orientowanie się w zimie



Utrudnione orientowanie się w okresie zimowym wynika z tego, że wiele charakterystycznych przedmiotów terenowych przykrytych jest warstwą śœniegu. Występuje także pozorne skracanie odległośœci na jednolitym białym tle, a zawieje śœnieżne w znacznym stopniu ograniczają zasięg obserwacji.

W zimie należy orientować się w stosunku do przedmiotów dobrze są widoczne na tle śœniegu. Do przedmiotów takich można liczyć: osiedla, wysokie budowle, lasy, nie zamarznięte rzeki i używane drogi i inne szlaki komunikacyjne oraz oddzielnie drzewa oraz drzewa wzdłuż dróg i strumyków.



Orientowanie się w nocy



W porze nocnej ulega ograniczeniu zasięg obserwacji, występuje utrudnione spostrzeganie i rozpoznawanie charakterystycznych miotów terenowych. Odległośœci pokonywane w nocy wydają się dłuższe niż w dzień. Szczególnie utrudnione jest orientowanie w wozach bojowych przy zamkniętych włazach.

Dlatego też do orientowania się w nocy należy wybierać te charakterystyczne przedmioty terenowe, które są dobrze widoczne na tle nieba (horyzontu). Są to: odosobnione budynki, kominy fabryczne, wieże ciśœnień, zagajniki, brzegi lasów, dominujące wzniesienia oraz stawy i rzeki, których lustro wody jest dobrze widoczne na tle otaczającego terenu.

Najbardziej ułatwiają orientację przedmioty terenowe o charakterze liniowym, przecinające drogę marszu, np.: drogi, koleje, rzeki, strumienie, linie energetyczne itp. W nocy należy cz궜ciej okreśœlać położenie w terenie niż w dzień.







o czymśœ zapomniałam?

[Magda]

no ja, z moja znikla znajomoscia i wiedza, sadze ze z tymi informacjami juz sie nie powinnismy zgubic:)

[Anusiaino]

dobrze napisane

nie powinnismy hehe a jak bedzie??

[Magda]

czas pokaze

ja moge juz probowac, obok mam taki park maly wiec zobaczymy czy sie nie zgubie xD:)

[Anusiaino]

trzeba to przełożyc na bunkrowo schronowe realia...

[Magda]

trzeba bedzie

[Anusiaino]

ale np jak ostatnio sie zgubiliśœmy w lesie w Toronto pamietasz, to nawet nie pomyśœlałam, by w ten sposób szukac... myśœlałam, ze tak w kółko chodzimy