FORUM OCALIĆ OD ZAPOMNIENIA Strona Główna FORUM OCALIĆ OD ZAPOMNIENIA
ROK ZAŁ. 2006

www.stowarzyszeniebastion.com

FAQFAQ  SzukajSzukaj  UżytkownicyUżytkownicy  GrupyGrupy
RejestracjaRejestracja  ZalogujZaloguj  AlbumAlbum

Odpowiedz do tematu
Poprzedni temat :: Następny temat

Tagi tematu: inowroclaw, pamietnikach, powstanie

Powstanie Wlkp. - Inowrocław w pamiętnikach
Autor Wiadomość
g.dark
starszy drużynowy


Dołączył: 08 Paź 2008
Posty: 210
Skąd: Inowrocław/ Bydgoszcz
Wysłany: Pią 08 Sty, 2010 01:30   Powstanie Wlkp. - Inowrocław w pamiętnikach

Z racji wczorajszej rocznicy fragment chyba nigdzie nie publikowanego pamiętnika- wspomnień (jest w rękopisie). Na razie pierwsze 18 stron rękopisu. (przy przepisywaniu dokonałem nieco korekt, przede wszystkim w interpunkcji i pisaniu rzeczowników małą literą zamiast wielką - to taka maniera ludzi którzy naukę pobierali jeszcze w szkole za Wilusia.

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Wieczór, 25 grudnia 1918



Inowrocław żyje pełen wyczekiwania, wzdłuż torów kolejowych Toruń - Inowrocław – Poznań. Rzesze polskiego obywatelstwa oczekuje przejazdu pociągu, w którym Ignacy Paderewski jedzie do Poznania. Dworzec (stacja kolejowa) został obsadzony przez wojska pruskie i zamknięty dla cywilnej ludnośœci.

Długie wyczekiwanie, czas mija, nastał zmrok. Zmarznięci, ale czekamy. Wreszcie - ,,jedzie, jedzie!” słychać okrzyki. Pierwszy przetacza się parowóz popychając lorę. Za nim po paru minutach jasno ośœwietlony pociąg. Widać w oknach oficerów, żołnierzy i cywilów. Owacja nie zna granic, okrzyki i śœpiew.„Jeszcze Polska nie zginęła” miesza się z turkotem pociągu. Z jednego z wagonów wychyla się Ignacy Paderewski, macha ręką , w której trzyma kapelusz. Widać też oficerów polskich, Legionistów i Hallerczyków.

Pojechali, … a my choć zmarznięci, rozgrzani duchem Patriotyzmu wracamy do domów.

Wierząc, że Jeszcze Polska nie zginęła.



Oto co pisała prasa niemiecka o Powstaniu Wielkopolskim w Poznaniu. (tłumaczenie z niemieckiego)

Anzeiger 31 grudnia 1918 r. 26-27 XII 1918

Ignacy Paderewski w (otoczeniu) towarzystwie oficera niemieckiego udać się miał z Gdańska przez Aleksandrów do Warszawy jako przedstawiciel Polski w Ameryce.

Jednak nie udał się do Warszawy, a do Poznania. Na (wezwanie) zwrócenie mu uwagi przez oficera naszego (tj. niemieckiego) towarzyszący mu angielski pułkownik Wade, ośœwiadczył,

że, zgodnie z uchwałą Komisji do Zawarcia Pokoju i Zawieszenia broni, przewidziane jest, że Paderewski ma się udać do Poznania ( dopisek niemiecki: Co było nieprawdą)

Że powodem zbrojnego powstania 26-27 grudnia 1918 roku było zatrzymanie się Ignacego Paderewskiego w Poznaniu. Na co Alianci ośœwiadczyli, że nie mają nic przeciwko zatrzymanie się Paderewskiego w Poznaniu i nie ponoszą żadnej odpowiedzialnośœci za zbrojne powstanie.

Przedstawiciel niemiecki w Spale żąda natychmiastowego opuszczenia Poznania przez Paderewskiego i pułkownika angielskiego Wade, którzy demonstracyjnie wzywaliludnosc miasta do powstania.



Berlin 31 XII 1918 ,,Berliner Anzeiger”

Jak mam donoszą z Poznania poligon Biedrusko i Ostromecko zdobyte przez powstańców polskich. Gniezno w rękach Polaków.



Poznań 31 XII 1918

W Gnieźnie Polacy obsadzili bez rozlewu krwi: koszary piechoty i dragonów oraz objęli władzę nad miastem. W niedzielę oddziały „Heimatschutz’u ” (Obrona Krajowa) z Bydgoszczy przybyły pod mury miasta Gniezna i zażądali oddania miasta. Doszło do starcia, po krótkiej wymianie strzałów, gdzie po obu stronach byli zabici i ranni, doszło do pertraktacji; gdzie zobowiązano Niemców – zapadłą decyzją opuszczenia miasta i okolicy, wydania połowę zdobyczy wojennej i zwolnienia jeńców.

- Miasto ŒŚrem i Czempin z okolicami oddano polakom w spokoju.







Berlin 2 I 1919 ,,Berliner Anzeiger”

Z Poznania donoszą, że Paderewski i dwóch oficerów brytyjskich oraz jeden oficer Polski wyjechali do Warszawy. A jeden oficer brytyjski udał się do Spały prez Berlin na sprawozdanie.



Inowrocław 3 I 1919 ,,Wehr Tages Bericht” Bydgoszcz

Zawieszenie broni w okręgu rządowym- Bydgoszczy, odbywają się narady i rozmowy z Gnieznem. W sprawach narodowośœciowych obrady toczyć się będą w Inowrocławiu.

Z ostatniej chwili: Rada Żołniersko- Robotnicza w Inowrocławiu; powzięła decyzję zawieszenia broni między walczącymi Polakami i Niemcami w Prowincji Poznańskiej. Obywatele są wezwani do zachowania spokoju. Ruch pociągów nie zostanie przerwany.



Inowrocław walczy: 3 I 1919

Miasto i okolice pod strzałami walczących grup powstańczych i oddziałów niemieckich.

Po wiadomośœci o zdobyciu Poznania przez powstańców doszło w Inowrocławiu 29 grudnia 1918 roku o godz.9-tej rano do oficjalnej demonstracji. Radośœć wśœród ludnośœci polskiej wielka, wywieszono polskie flagi poprzypinano orzelki polskie i biało-czerwone kokardy.



Opis walki o Inowrocław i okolice od 29 grudnia 1918 do28 kwietnia 1919r.



Odezwa.

Współobywatele! Utrzymujcie spokój i porządek. Zaniechajcie sposobnośœci do awantur.

Nasi polscy współobywatele mają ten sam interes ażeby utrzymać spokój porządek, tak jak i obywatele niemieccy: Własnośœć prywatna musi zostać zabezpieczona! Unikajcie ulicy. Każdy czy to Polak albo Niemiec pomoże w utrzymaniu porządku.

Starosta Buresch (Landrat)

Tetzlaff (członek Rady Żołniersko- Robotniczej)





Reorganizacja Rady Żołniersko- Robotniczej z udziałem Polaków

Dworzec kolejowy przepełniony wojskiem i ludnośœcią cywilną. O godzinie 10 rano rozeszła się wieśœć, że delegacja Polska w osobach: Księdza Prałata Antoni Laubitz, Dr. Wachowiak, Dr. Krzymiński, Bezpartyjny – Dr. Levy. Partia niemiecka - Dr. Arter – burmistrz, oficer niemiecki Hahn w asyśœcie poznaniaka Jerzy Kwieciński i sierżant Kazimierz Seidel-Kosecki – ps. „Ewa”, obaj z POW (Polska Organizacja Wojskowa) udali się na konferencję do koszar 140 p. p.

Ludnośœć miasta oczekuje wyników konferencji. Kiedy o godzinie 3-ciej po poł. nie było jeszcze wiadomośœci czy konferencja się zakończyła i jakie dała wyniki.

Czy wrócili przedstawiciele polscy? Podniosła się wrzawa wśœród zebranych demonstrantów. A kiedy zobaczono legionistę polskiego Molendę w towarzystwie Mariana Webera wznoszono okrzyki na cześœć Wojska Polskiego…

W tym samym czasie zjawił się Dr. Wachowiak w towarzystwie Seidel-Koseckiego.

Dr. Wachowiak przemawiał ze schodów na poczcie do zebranych. Nawoływał do uciszenia się i spokoju: Nadszedł patrol żołnierzy niemieckich, który zaczął rozpraszać zebranych. Nie wytrzymali Seidel-Kosecki i Antoni Plichciński – rzucili się na patrol, za niemi poszli inni.

Cofający się partol wycofał się do rogu przejśœcia do Placu Klasztornego –obecnie Teatr Miejski: Tu otoczeni żołnierze przez zbitą masę gotowych na wszystko Polaków dał się łatwo rozbroić. Byli to starzy żołnierze z pospolitego ruszenia, mieszkańcy okolicy (tzw. Landsturm) Dowódca podoficer Steinbardt z pobliskiej wioski Szpital. To tez łatwo dali się rozbroić i ruszyli do domów. Zdobytą broń przeniesiono do magazynów przy biurze POW przy ulicy Toruńskiej 26 przez przesmyk z placu Klasztornego, gdzie w starym palenisku komina po byłej fabryce cykorii magazynowano broń i amunicję.

Nadszedł następny patrol 140 p. piech. – nie wiedząc co zaszło przystanął na chwilę słuchając mowy Dr. Wachowiaka – poczem ruszył dalej w kierunku Rynku. W śœlad za nim poszli Polacy – nawołując ich do oddania broni. Gdy doszli do Rynku i ul. Paderewskiego rzucili się Polacy na Niemców. Tu posypały się strzały… Od strony koszar nadjechał samochód ciężarowy z uzbrojonymi w kulomiot Niemcami. Otwarto ogień do zebranych. Ciężko ranni zostają Łukasik Kazimierz, Kosecki Zdzisław, Kosecki Mieczysław. Łukasik zmarł w drodze do szpitala. Kosecki Zdzisław zmarł tegoż dnia, Kosecki Mieczysław następnego dnia. Lżej ranni zostali: Kośœmikowski – strzał w rękę lewą, Kozikowski – strzał w udo, Maciejewski Mieczysław postrzał w biodro. Rannymi zaopiekował się Dr. Przybyszewski.



Inowrocław 30 XII 1918 „Kujawischer Bote”

(Sonderblatt) - Dodatek nadzwyczajny

Wczoraj po południu te same elementy znane z wrogich stosunków do obywateli niemieckich wkradli się od strony tzw. Kozłówki do koszar 53 pułku artylerii, gdzie włamali się do magazynów zabierając stamtąd wszystką broń. Ilośœci dotychczas nie ustalono, gdyż prócz tego włamano się do warsztatów rusznikarskich, skąd zabrano wszystkie cz궜ci karabinowe, szable i wszystko co mogło by służyć za narzędzie mordu. Zniszczono wszystkie księgi ewidencyjne zapisu ilośœci broni i amunicji. Dochodzenia prowadzą: z ramienia 140 pułku Lejtnant (porucznik) Erlich i rusznikarz „Wachmeister” wachmistrz Otto Wolf, z Rady Żołniersko- Robotniczej „Leutlant” porucznik Kwieciński i sierżant Seidel-Kosecki. Zaznaczamy, że koszary 53 pułku artylerii polowej strzeże tylko odwach 140 p. piechoty gdyż pułk 52 (?) artylerii jeszcze nie wrócił do swoich koszar z Bydgoszczy.



Inowrocław 31 XII 1918 (Kujawischer Bote)

Sonderblatt - Dodatek nadzwyczajny

Uwaga: Obywatele niemieccy!

Ostrzegaliśœmy i jeszcze raz ostrzegamy nadal!

Nie opuszczajcie mieszkań o zmroku, przeważnie zamieszkali przy ulicach Toruńska szosa, Stare Miasto, Orłowska, Cmentarna, Młyńska, Jacewska, Nowe Ogrody i Jacewo. Prosimy pismo nasze odbierać w dzień, albo następnego ranka, gdyż jak już donosiliśœmy nasi kolporterzy są napadani tam przez wrogie elementy, a nasze gazety nisczą.

Oto jakie następstwa miały echa walki powstańczej w Poznaniu. W godzinach wieczornych z 29 na 30. XII 1918 wtargnęli uzbrojeni osobnicy do mieszkania obywatela naszego miasta majstra malarskiego, pełniącego służbę wyszkoleniową tutejszym 140p. piech. „Feldfebla”sierzanta Szrodera (SchrĂśder) Willego. Po sterroryzowaniu zabrali: 1 karabin, 1 pistolet „Mauser”, 1 rewolwer bębenkowy, 2 szable oraz naboje - poczem wywlekli staruszka „Feldfebla”

W koszuli na ulicę, gdzie bijąc go kolbami karabinów. Strzaskali mu głowę o bruk. Cieżko ranny zmarł w drodze do szpitala.

SchrĂśder był znany jako Hakata niemiecki, nienawidził wszystko co polskie. Odgrażał się, że po wojnie z Polskich Łbówbedą brukowane ulice. Mieszkałem obok jego domku pod nr 7 na Starym Mieśœcie. Pamiętam tam go dobrze z jego zaciekłośœci. SchrĂśder nie dał się aresztować, gdy po niego przyszli starszy strzelec Kołodziejski i Muchalski. Dostali oni zlecenie z komendy P.O.W. przeprowadzenie rewizji i zabrania broni. A ponieważ nie chciał wydać broni i zaczął strzelać, siłą wypchnięty na ulicę uderzył głową na bruk.



Ostrzegamy! I jeszcze raz ostrzegamy!

Pamiętajcie sprawa jest jeszcze nie rozstrzygnięta! My nie możemy wierzyć zapewnieniom Rady Żołniersko-Robotniczej, gdzie znajdują się w niej - chociaż w mundurach niemieckich oficerowie i podoficerowie oraz żołnierze polskiej narodowośœci. A Rada Ludowa nie ma wpływu na uzbrojone grupy, którymi kieruje ta sama ręka co i w Poznaniu.



Strzeżcie się niewolników rosyjskich, francuskich i angielskich

Porzucili oni pracę w majątkach: Latkowo, Orłowo, Kłopot, Balino, Gnojno i inne miejsca zatrudnienia. Są oni uzbrojeni! Dowodzi niemi marynarz Wincenty Zieliński ,,AlterMatt” (starszy mat) dezerter wojskowy. Zarazem donosimy, że telefonicznie, przyrzeczono nam z Bydgoszczy przysłac 2 kompanie 18 p. p. dla wzmocnienia garnizonu celem obsadzenia koszar 53 pułku artylerii lekkiej.

Ufajmy:

Buresch (Landrat) Starosta

Dr. Arter I Burmistrz

Schweigert –radny miasta

Otto Tetzlaff członek Rady Żołniersko- Robotniczej





Berliner Anzeiger 31 XII 1918

Najzacięższe walki stoczono z powstańcami w Poznaniu, na ulicach śœw. Zofii, Garbarach i Szerokiej. Są zabici i ranni po obu stronach.



Inowrocław 1 I 1919

Miasto silnie patrolowane. Zakłady pracy są nieczynne. Cisza i oczekiwanie, sytuacja napięta.



W.B.T. ,,Wehr Tages Bericht” 2 I 1919

Przedstawiciele miast - Bydgoszczy, Inowrocławia i Gniezna w porozumieniu nad obecną sytuacją uchwalili ażeby zaniechać wrogiej działalnośœci, dalsze powzięcia nastąpią. Posiłki ,,Grentzschutzu” i ,,Heimatschutzu” jak długo trwać będzie zawieszenie broni nie przybędą.



Inowrocław 3 I 1919

Zawieszenie broni trwa. Patrole uliczne wzmocnione. Obywatelstwo polskie oczekuje wyników narady. Grupy powstańcze z oddziałów POW w pogotowiu! Kontakty między Poznaniem, a Inowrocławiem utrzymane. Cisza! Cos się kryje za ta ciszą?!



Inowrocław ,,Kujawischer Bote’’ 4 I 1919

W Inowrocławiu nie dotrzymano uchwały. Jak tylko zakończyły się porozumienia przedstawicieli miast, jak tylko opuśœcili nasze miasto przedstawiciele Bydgoszczy doszło do ponownego zbrojnego starcia. Poczta, magistrat i policja zostały zdobyte przez oddziały powstańcze. Są zabici i ranni. Polegli Wojciech Kwiatkowski i Kazimierz Kliszewski. Ciężko ranny Wiśœniewski umiera. Lżej rannych oddano opiece Zygmunta Czapli (Szef sanitarny) i Dr. Przybyszewskiemu. Przybyłe silne oddziały niemieckie zdobyły utracone przez powstańców spowrotem.

- - - - -

W Strzelnie toczą walkę oddziały powstańców. Kruszwica została opanowana przez podążające na wsparcie walki o Inowrocław oddziały Cymsa i z Gniezna.







Inowrocław 4 I 1919 ,,Kujawischer Bote’’

(Hohensalza) Inowrocław i Prowincja Poznańska. Wczoraj po południu na posiedzeniu podjęto decyzję pomiędzy komendantem 140 pułku niem. , a osobistoscismi obywatelstwa polskiego i niemieckiego. Wobec zajśœć zbrojnych w Prowincji Poznańskiej i mieśœcie naszym po wypadkach w czwartek 2.1.1919 r. gdzie krew znów się polała. Społeczeństwo nasze winno się pogodzić z tem co powiedział pruski Minister Spraw Zagranicznych Anych Ernst. Prowincja nasza jest już prawie opanowana w całośœci przez Polaków. Polacy i Niemcy muszą dbać o porządek dla wspólnego bezpieczeństwa.

Przywódcy polscy ośœwiadczyli, że jak długo garnizon niemiecki będzie w naszym mieśœcie grozić będzie niebezpieczeństwo zbrojnego starcia. Żądają natychmiastowego opuszczenia naszego miasta przez wojska niemieckie. Co się stało z czwartku na piątek śœwiadczy o tem, że dużo wysiłku zrobiono przez czołowych działaczy tutejszych i że zbrojne zajscie nie miało groźniejszych następstw.

Ze strony niemieckiej zażądano, żeby garnizon tutejszy opuśœcił miasto z honorami wojskowymi.

Dalsze pozostawanie garnizonu niemieckiego jest bezcelowe, a podjęcie walki beznadziejne. Niepotrzebnie by się krew polała i miasto zniszczone przez artylerię. Pozostaje tylko wysłać telegram do Ministra wojny, gdyż posiłków nie oczekujemy, a nasze siły są zdezorientowane wobec odwagi i brawury powstańców. Ażeby nie powtórzyły się bitwy jakie miały miejsce 28.XII 1918 r. i 2.I. 1919. pilnie żądamy, zarówno z prośœbą - wydanie 100 karabinów wraz z amunicją dla tworzącej się Straży Obywatelskiej

Podpisy:

(-) Buresch (Landrat) Starosta

Dr. Arter I Burmistrz

Dr. Levy - radca miejski

Dr. Wachowiak - radca miejski

Fritz Schweigert –radny

Dr. Krzyminski – radny i przew. Rady Narodowośœciowej i Żołnierskiej

Krexa – przew. Obywatelstwa Niemieckiego

Herman Bruch – członek Żołn. Robotn. Partii

W. Wąsowicz – przew. Partii Robotn. Polsko-niemieckiej

Ks. Prałat A. Laubitz

Offizierstelvertreter Hahn - Przew. Rady Żołniersko- Robotniczej

Otto Tetzlaff - członek Rady Robotniczej



_______________________________________________________________________ Powyższa grupa zarówno Polaków jak i Niemców tzw. prawica była przeciwna przepędzenia garnizonu siłą, a akceptowała żadania wywiezienia magazynów broni i honorowe opuszczenie miasta z bronią i orkiestrą.

(powyżej wspomniani)



A kiedy dowiedzieli się, że komendant POW Jerzy Kwieciński wysłał gońca do oddziałów powstańczych pod dow. Pawła Cyma w Kruszwicy . ówczesny komendant Strazy ludowej Ekert powiedział: ,, Nam nie potrzeba jeszcze jednego awanturnika. Niemcy sami opuszczą nasze miasto. A komendantem jestem Ja!” Porucznik Kwieciński opuszcza obrady, zakłada na rekaw biało-czerwoną opaskę. Za jego przykładem robią to samo obecni na sali hotelu Basta Henryk Sałwiński i Sierakowski z komendy P.O.W. Duże zamieszanie na Sali wśœród zebranych. Z komendy P.O.W. wydaje się zarządzenie do oddziałów powstańczych. Uzbraja się w broń podległe Komendzie POW oddziały. Napięcie wzrasta. Dużo ze Straży Obywatelskiej melduje się pod rozkazy Komendy Powstańczej. Zapasowe uzbrojenie zostaje wydane tym drużynom któremi dowodzi wyznaczony drużynowy przez Komendę Powstańczą.

W warsztacie na Starym Mieśœcie u obyw. Wasilewskiego, śœlusarza, majstra Fabryki Głogowski gorączkowa praca. Tutaj składa się i reperuje karabiny zdobyte w koszarach53 pułku artylerii. Mistrz Wasilewski, mechanik Lipczyński i rusznikarz Spławski oraz dwóch jeńców wojennych dorabiają (dopasowują) cz궜ci do karabinów i uzbrajają granaty ręczne. Tokarka napędzana ręcznie Pomagają młodzi i starzy. Tutaj żaden patrol niemiecki nie ma odwagi się pokazać. Sierakowski wydaje rozkazy otrzymywane z kwatery POW. Grupy uzbrojone zajmują wyznaczone posterunki. W fabryce Głogowskiego najodważniejsi, przy koszarach 140 p. piech. Na ul. Poznańskiej w Starej Oberży Wybera u restauratora Losa i w ochronce. U kupca Knasta i Wojkowskiego w śœródmieśœciu. Lutomskiego ul. Krusliwiecka, Gromczyka ul. Jacewska. Restauratora Cywińskiego – ul. sw. Ducha, Lipczyńskiego ul. śœw. Jakuba, seminarium - ul. Pakoska i innych posterunkach. Grupa powstańców Franciszka Muchalskiego udaje się na tory kolejowe Toruń – Inowrocław. Kijewski Michał ze swoją grupą obsadza tory Bydgoszcz – Inowrocław. Celem tych grup jest ustawienie barykad z podkładów (szwel) i zajęcia pozycji obronnych. Patrole między koszarami a torami kolejowymi utrzymuje oddz. Jana Bolińskiego i Antoniego Plichcinskiego. Komendant Kwieciński mawiał - kto z was najodważniejszy niech dowodzi, nie ma szarży, jest tylko odwaga ,, no i wiara za mną!”

Tak też zostali naszemi dowódcami. Żołnierz b. armii pruskiej sierżant Antoni Modrzejewski, Franciszek Lewandowski dowodzili oddziałami na tyłach koszar od ul Cmentarnej i Droga Gnojeńska. Patrole były sierż. armii niemieckiej Żurkowski odcinek ul. śœw. Ducha, Panny Marji i Jacewska . Wacław Plichciński – ulice Poznańska, Andrzeja, Targowisko z zadaniem zajęcia ,,Starej Policji” i opanowanie koszar 53 p. art. polowej.
 
 
 
g.dark
starszy drużynowy


Dołączył: 08 Paź 2008
Posty: 210
Skąd: Inowrocław/ Bydgoszcz
Wysłany: Pią 08 Sty, 2010 01:53   

Inowrocław 4 I 1919
Godzina 3-cia po poł. pozorny spokój. Grupki debatujących o ostatnich wydarzeniach. Przy głównych gmachach urzędowych obok posterunków niemieckich Straże Obywatelskie.
Odezwy do pracowników elektrowni, gazowni, piekarzy i rzeźników żeby nie przerywali pracy.
Komunikat:
Materiał widoczny wyłącznie dla zalogowanych użytkówników forum
--- The material visible to registered users only forum ---

 
 
 
drFaustus 
komendant zgrupowania



Dołączył: 20 Mar 2006
Posty: 10265
Skąd: Piękny kraj!
Wysłany: Pią 08 Sty, 2010 02:06   

Jestem pod wrażeniem materiału :shock:

Na spokojnie przeczytam za dnia lecz już teraz przyznać muszę, że ładny kawał roboty g.dark Super

Jaka jest geneza tego pamiętnika?
 
 
RobertM
młodszy drużynowy



Dołączył: 01 Wrz 2009
Posty: 92
Wysłany: Pią 08 Sty, 2010 19:47   

A znamy autora ?
 
 
g.dark
starszy drużynowy


Dołączył: 08 Paź 2008
Posty: 210
Skąd: Inowrocław/ Bydgoszcz
Wysłany: Nie 10 Sty, 2010 12:51   

Autorem jest Franciszek Pasiński. Oryginał znajduje się w bibliotece Uniwersyteckiej w Poznaniu. Jest to praca na konkurs ogłoszony w 1968 r na wspomnienia powstańców (50 rocznica) przez Głos Wielkopolski. Podobno autor pisał dziennik od 1910 roku, a na konkurs wysłał tylko fragment dotyczący powstania. Następny fragment wkrótce, dla niecierpliwych mogę przesłać skany na priva.
 
 
 
drFaustus 
komendant zgrupowania



Dołączył: 20 Mar 2006
Posty: 10265
Skąd: Piękny kraj!
Wysłany: Nie 10 Sty, 2010 15:37   

Niedzielna kawka i lektura Twoje materiału dopełniona.

Dobrze się czyta interesujący tekst. Z niecierpliwośœcią oczekuję dalszego ciągu Super

Powiem Wam, że nigdy mocno nie wnikałem w tamten okres. Mam trochę materiałów związanych z Powst. Wlkp. na lokalnym terenie. Tego pamiętnika nie czytałem (do teraz :) )

Nie wiem na ile to moje subiektywne odczucie, a na ile fakt z rzeczywistośœci, ale obraz zarysowujący się z w/w materiału pokazuje, że ówcześœni lokalni zbrojni działacze nie wykazywali się nadmierną kulturą żołnierską i przestrzeganiem zasad...
 
 
Raisa 
komendant oddziału



Dołączyła: 17 Kwi 2008
Posty: 5038
Wysłany: Nie 10 Sty, 2010 15:45   

G.Dark, bardzo interesujący materiał i temat ciekawy podałeśœ.

Mamy czas, kiedy to kolejna rocznica tamtych dni roztacza swą aurę przeszłośœci nad nami.

No cóż odsłaniając karty historii spotykamy się z rożnymi postawami ludzkimi , zachowaniami, jak również i przekazami.

Ale i współcześœnie też i te postawy,zachowania i ich przekaz sami widzicie jak są podobne. :cry: :cry:
 
 
g.dark
starszy drużynowy


Dołączył: 08 Paź 2008
Posty: 210
Skąd: Inowrocław/ Bydgoszcz
Wysłany: Nie 10 Sty, 2010 16:20   

Inowrocław 4 I 1919

Godzina 4-popoł. Wysłannik ,,Ewa” Seidel- Kosecki wraca od grupy powstańczej Strzelno, która zajęła Kruszwicę, dowodzonej przez Pawła Cyma. Zawiadamia komendę powstańczą, że śœpieszą z pomocą na Inowrocław.

Oddział Cyma liczy 320 uzbrojonych, a grupa Gniezno 30, razem 350-ciu. Inowrocławska 212 dobrze uzbrojonych, powiat 72 – uzbrojenie słabe. Razem prócz Straży Ludowej powstańcy dysponują 634-ma powstańcami przeciwko 2044 dobrze uzbrojonych oddziałów niemieckich pod dow(ództwem). komendanta majora Grollmana



Walka

Zerwanie zawieszenia broni

Zbliza się wieczór. Zniecierpliwienie i wyczekiwania. Od strony koszar 140 p. piech. Podpity na koniu oficer niem. Gross wjeżdża w tłum zebranych przed pocztą. Padły strzały, lekko raniąc dwie osoby. Za uciekającym Niemcem posypały się strzały. Wybryk swój , pełen buty, przypłacił życiem. No i zaczęło się! Pod miasto przybyły oddziały powstańcze Cyma. Niemcy umieszczają gniazda kulomiotów na hotelu Basta, cmentarza ,,Ruina”, na balkonie Dworcowej nr 7 i innych punktach.

Teraz z komendy powstańczej wydano rozkazy. Obsadzenie wylotów, ale i śœródmieśœcia. Porucznik Słabęcki obejmuje dowództwo nad oddziałami miasta Inowrocławia i zajmuje pozycje: od Fabryki Maszyn Rolniczych, obecnie ,,Inofama”, poprzez cmentarze, drogę Gnoińską, tory kolejowe Toruń i Bydgoszcz. Kwatera komendy powstańczej zostaje przeniesiona do opuszczonego kasyna ze szczupłego lokalu przy ul. Toruńskiej nr 26 przy tejże ulicy.

Do kwatery przybywa porucznik Paweł Cyms. Porucznik Kwieciński oddaje dowództwo nad całośœcią oddziałów powstańczych, sam zaśœ obejmuje komendanturę miasta Inowrocławia. Cyms po zapoznaniu się z ogólną sytuacją sily uderzeniowe rozlokowuje wokoło sił 140 p. p. niemieckiej. Koszary piechoty, dworzec i główne gmachy urzędowe. W międzyczasie przybyly posiłki z Włocławka: Sierzant Mieczkowski 41 dobrze uzbrojonych cywiló po pół godzinie przybywa kpt. Zabdyra z 92 legionistami i porucz. Hrehorowicz z 84 leg. Z 31 p. l. p.

Oddziały te zajmują pozycje na prawym skrzydle oddz. Inowrocławia. Jak zaznaczyłem sily niem. Liczyły 1044 dobrze uzbrojonych żołnierzy. 1400 żoł. 140 p.p 2 silne komp. z Bydgoszczy18 pp. 380 żołn. 1 pluton kawalerii 67 jeźdźców, 2 baterie artylerii polowej – 63 żołnierzy i około 200 z ,,Heimatschutzu” i ,,Grentzschutzu” oraz ,,Volksschutz’u” (ochotników).

Siły powstańcze liczyly 912 wraz z legionistami w tym grupa Inowrocław 218- uzbrojenie możliwe.72 ludzi – powiat, uzbrojenie słabe, 14 niewolników (jeńców – przypis GC) Anglicy, Francuzi, Rosjanie, 1 murzyn. Grupa przybyła z Cymsem350 powstańców. Powstańcy posiadali 7 kulomiotów, ale mało amunicji.

Niemcy próbowali nocą okrążyć oddziały powstańcze w śœródmieśœciu i od bram od tyłu koszar, zawsze zmuszeni byli do odwrotu, pod ogniem powstańców za mury koszar.

O godz. 2-giej w nocy z 4-5 stycznia patrol powstańców z oddzialu inowrocławskiego zameldował, ze tory kol. Toruń i Bydgoszcz zastały zablokowane przy budkach strażników kolejowych i obsadzone posterunkami. W porozumieniu dowódcami z Włocławka Słabęcki formuje tyralierę na polach od torów kolej. Toruń – Bydgoszcz do cmentarzy, do Fabryki Maszyn Rolniczych, gdzie też przy pomocy stróża fabryki Głowackiego obsadzają ją i zajmują pozycje na murach koszar z boku. Porucznik Owczarski Jozef z oddziałem z Młynów nawiązuje łącznośœć i zajmuje stanowiska od torów Bydgoszcz poprzez pola do Kruśœliwca, okrążając dworzec osobowy. Na szosie Bydgoskiejstacza pierwsza potyczkęoddział z Trzemeszna pod dow. plutonowego Wleklińskiego. O godz. 6-tej rano natrafia na posterunek niemiecki ubezpieczający plac ćwiczeń Sławęcinem. 6-cio osobowy odwach bierze do niewoli, zabezpiecza dużą ilośœć amunicji.

Grupa porucznika Rolofa zajmuje most pakoski (wiadukt). Obsadza go karabinem maszynowym (Saline) warzelnia i cz궜ć torów. Oddz. chorążego Ludwika Wróblewskiego przyłącza się do oddz. Rolofa, zajmuje cz궜ć torów stacji przetokowej, gdzie złączają się z oddz. Majsnera Stefana i oddz. Mogileńskimi. Oddziały Kruszwicy pod dow. por. Nowaka zajmują ul. Pakoską: Seminarium Nauczycielskie, Sąd Powiatowy, Szkołę Wydziałowa i wkoło komendy wojskowej, poczty i umieszczaja kulomiot naprzeciw lewego skrzydła poczty w oknie b. hotelu Wojtynek.



Inowrocław 5 I 1919

Rano o godzinie 7-mej Niemcy próbują przedarcia się ze wszystkich stron. Z koszar do dworca otwierają silny ogień, barykadują ulicę Dworcową wozami taborowymi.

W tym czasie porucznik Owczarski Józef (jednoręki inwalida) z oddziałem z Młynów w zaciekłej walce zdobywa dworzec osobowy. Niemcy otrzymują posiłki z koszar. Po półgodzinnej bitwie oddział Owczarskiego zostaje wyparty przez batalion Niemców z 140 pułku. Por. Owczarski i 11 z jego oddziału dostają się do niewoli. Polegli tez dwaj bracia Owczarskiego: Antoni i Stanisław i 4-rech innych, są ranni.

O godz9-tej rano powstańcy zdobywają Bank Ludowy, Seminarium, Sad Powiatowy i Szpital Wojskowy. Wzięto do niewoli 20 Niemców, zdobyto 2 kulomioty i broń z amunicją. Po oczyszczeniu ul. Solankowej i Pakoskiej powstańcy zajmują elektrownie i gazownię, gdzie już pracujący tam pracownicy z Pawertem na czele rozbroili posterunki niemieckie (elektrownia i gazownia pracowała bez przerwy.

Oddział kruszwicki poprzez ul. Magazynową zajmuje pozycje od rogu ul. Dworcowej, tyły koszar starych (białych). Oddział kruszwicki traci 1 zabitego i rannych. W toczącej się bitwie ginie dalszych 5-ciu z luźnych grup Inowrocławia i Trzemeszna i zdobywa koszary stare gdzie tez obsadza. W szturmie na koszary centralne (czerwone) ginie legionista 31 pułku oraz 10-ciu z oddz. powstańczych, jest dużo rannych.

Godz. 930. Po silnej strzelaninie i za pomocą granatów ręcznych. Niemcy próbują przedrzec się z okrążenia tylnemi bramami. Jednakże zostają zmuszeni ogniem powstańców do odwrotu. Na nic się im zdała interwencja samolotu, który atakował powstańców z góry silnym ogniem karabinu maszynowego i zrzucał granaty, poczem odleciał do Bydgoszczy. Po 15 minutach powtórnie próbują przedarcia się pod osłona wozów taborowych i ogniem karabinów maszynowych, ale i tym razem zmuszają ich powstańcy do powrotu za mury koszar.

Pozostawiają zabitych (Unterof.) kapral Franz Golnik (140 p.p.), kapral Otto Konisch(140 p.p.), starszy zołnierz Franz Krom – ochotnik lat 19- odznaczony krzyżem żelaznym II kl., kanonier Hans Fleischer (15p.p.art.), szer. Otto Ziehlke (140 p.p.).

Godzina 10-ta Niemcy próbują teraz poprzez piekarnię i boczne przejśœcia przebić się do fabryki cykorii i szturmem na bagnety chcą złamać stanowiska powstańców. Kontratak powstańców zmusza ich do cofania się w popłochu. W tym samym czasie grupy oddz. Rolofa i Meisnera zdobywa szturmem dworzec towarowy i osobowy. Sierżantowi Nowakowskiemu zlecono obsadzenie dworca jego plutonem. Są zabici i ranni, z polskiej strony poległo 13, a z niemieckiej 8-miu.

Godz. 10 30. Niemcy kapitulują i żądają układów i zawieszenia broni. Następuje wymiana jeńców. Por. Owczarski i 9-ciu powstańców(3-ch zmarło) wracają pobici pokaleczeni. O godz 11 rano poszczególne oddz. powstańców otrzymują rozkazy pozostawienia posterunków i patroli w koło zamkniętych w koszarach Niemców i obsadzenia torów kolejowych Bydgoszcz i Toruń. Zbieranie się na Rynku. Tutaj sformowano kompanię 1 i 2-go Batalionu Grenadierów Kujawskich i 3-go Batalionu Nadnoteckiego. Naczelnicy kompanijni spisywali ochotników swych odnotowano zabitych i rannych. W międzyczasie odbywały się układy które trwały do godz. 3 po poł.

Postanowiono: Żądania Burmistrza, Dr, Artera, ze garnizon 140 p.p. opuśœci miasto z bronią (z orkiestrą) i honorami wojskowymi, ażeby zaniechać dalszemu rozlewowi krwi.

Wieczorem godz.. 10-tej 6-tego stycznia 1919 r. 140 p.p. niem pod eskortą powstańców opuśœcił miasto w kierunku Bydgoszczy. Inowrocław był wolny.
 
 
 
g.dark
starszy drużynowy


Dołączył: 08 Paź 2008
Posty: 210
Skąd: Inowrocław/ Bydgoszcz
Wysłany: Nie 10 Sty, 2010 22:38   

Komendantem Straży Bezpieczeństwa został porucznik Jerzy Kwieciński na miasto Inowrocław i powiat. Koszary zajęły jako pierwsze oddz. 31 Legionów z Włocławka, które miały za zadanie wraz z sierżantem Sobczakiem pirotechnikiem z Inowrocławia i sierżantem Mieczkowskim (31p.p.l.), techn. elektr. przeszukanie ewentualnych podminowań i uporządkowania porozrzucanej amunicji.
Po przenocowaniu i apelu oddziały kapitana Zabdyry i porucznika Hrehorowicza wracają do Włocławka do swego pułku. Pozostał oddział tzw. minerów z sierżantem Mieczkowskim, który tez został wcielony do formującej się formacji wojskowej Inowrocławia.
Naczelnym dowódcą formujących się oddziałów zostaje Paweł Cyms, który też dobiera poszczególnych dowódców kompani i formuje zalążki przyszłego 5 Pułku Strzelców Wlkp., a późniejszego 59 p.p.


Inowrocław: 7 stycznia 1919 r.
Werbowanie ochotników do sił zbrojnych
Zapis ochotników odbywa się w koszarach po140 p.p. niem. (czerwonych) w bloku lewego budynku. Z b. żołnierzy armii niemieckiej wyznacza się podoficerów. Tworzą się regularne oddziały zbrojne młodych ochotników. Szkoli por. Żurkowski w koszarach tzw. białych. Szkołę podoficerską powierza się por. Janowskiemu. W koszarach po 53 p. art. Pol. Tworzy się pułk toruński i grudziądzki ze zgłaszających się stamtąd przybywających uciekinierów jak z Torunia i Bydgoszczy.

Inowrocław 8. I. 1919 r.
Ogłoszenie!
1. Ogłaszam stan oblężenia na miasto Inowrocław.
2. Wszelką kradzież i rabunek będą karane śmiercią.
3. Upoważnieni do noszenia broni są tylko wojskowe patrole. Cywile i wszyscy byli wojskowi, którzy nie należą do regularnych oddziałów wojskowych, zobowiązani są do złożenia posiadanej broni w przeciągu 24-ch godzin po ogłoszeniu. W przeciwnym (razie) będą rozstrzelani.
4. Żołnierze, którzy należeli do Straży Ludowej i ochotnicy, którzy nie nalezą do regularnych sił zbrojnych zgłoszą się o godzinie 2-giej po południu w koszarach piechoty do wspólnego apelu z bronią.
5. Rewizje domowe mogą być przeprowadzane tylko przez wojskowe patrole. Rewizje pojedynczych osób są zakazane! I będą uważane jako rabunek i karane.
6. wszyscy urzędnicy są zobowiązani podjąć swoja pracę. Wszystkie osoby nie należące do regularnej armii i nie zamieszkujące w Inowrocławiu opuszczą natychmiast miasto. Kto będzie schwytany jako bez zajęcia będzie karany.
Inowrocław 7 stycznia 1919 roku.
Komendant miejski
Kwieciński

Inowrocław 9. I. 1919 r.
Na ogół spokój. Werbowanie ochotników do sił zbrojnych. Straż Obywatelska: Członkowie stawią się do wymiany opasek na rękawy na nowe polskie ul. (,,Frydrychowska”) Król. Jadwigi 30.

Strony 29 i 30 jako nie dotyczące bezpośrednio Inowrocławia pozostawiam w wersji zeskanowanej (bez przepisywania) - poniżej.

Komunikat:
Materiał widoczny wyłącznie dla zalogowanych użytkówników forum
--- The material visible to registered users only forum ---

 
 
 
drFaustus 
komendant zgrupowania



Dołączył: 20 Mar 2006
Posty: 10265
Skąd: Piękny kraj!
Wysłany: Pon 11 Sty, 2010 22:05   

"Murzyn" - :roll:

Białe koszary - cośœ więcej o ich historii i samych zabudowaniach wiesz może?
 
 
g.dark
starszy drużynowy


Dołączył: 08 Paź 2008
Posty: 210
Skąd: Inowrocław/ Bydgoszcz
Wysłany: Wto 12 Sty, 2010 05:02   



Białe koszary, Dworcowa 55, po II WŒŚ Zasadnicza Szkoła Zawodowa nr 1
 
 
 
drFaustus 
komendant zgrupowania



Dołączył: 20 Mar 2006
Posty: 10265
Skąd: Piękny kraj!
Wysłany: Wto 12 Sty, 2010 09:40   

Miejsce to znamy, znamy... :wink:

Ale już jego historię mniej :wink:
 
 
g.dark
starszy drużynowy


Dołączył: 08 Paź 2008
Posty: 210
Skąd: Inowrocław/ Bydgoszcz
Wysłany: Wto 12 Sty, 2010 13:33   

(kolejne strony 32-35)

W koszarach piechoty i artylerii, w magazynach wojskowych (Sedanstrasse) ul. Łucjana, starej policji, w fabryce obuwia ,,Minerwa” i zakładach szwalniczych wojskowych przy ul. Dworcowej (dawniej fabryka Petzolda).

Nowe mundury przygotowane na czas pokojowy - 3500

Mundury nowe polowe - 1800

Karabiny Mausera nowe - 1150

Karabinów starego typu, jednostrzałowe - 400

8 karabinów maszynowych lekkich

10 karabinów maszynowych ciężkich, w tym 7 zdemontowanych.

Duże ilośœci amunicji karabinowych, wielka ilośœć granatów ręcznych. 4 samochody ciężarowe załadowane sprzętem wojskowym, amunicją i mundurami. 13 wozów taborowych, konnych, cz궜ciowo załadowanych. 24 konie. Dotychczas prowadzi się inwentaryzację w piekarniach wojskowych, szpitalach, magazynach. W fabryce obuwia tysiące obuwia wojskowego, saperki i buty sznurowane – nowe i stare. Wielka ilośœć bielizny wojskowej.

Wojsko powstańcze munduruje się czasowo w nowe, równe mundury poniemieckie, czapki polowe, które przeznaczone były na czas pokojowy. Każdy żołnierz otrzymuje: jedną parę butów – saperki i jedną parę butów sznurowanych. Pełne uzbrojenie i dobre wyżywienie. Trwa ostre pogotowie. Hasło na dzień 10/11. 1. 1919 ,,Wolnośœć”, odzew ,,Jednośœć”.

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -



Ofiarą życia okupili wolnośœć naszego miasta (od 29XII 1918 do 6.1.1919 r.)



imię nazwisko zamieszkały pochowany

1. Łukasik Kazimierz Inowrocław cm. ŒŚw. Mikołaja

2. Kosecki Zdzisław Inowrocław cm. ŒŚw. Mikołaja

3. Kwiatkowski Wojciech Inowrocław cm. Ruina

4. Kliszewski Kazimierz Inowrocław cm. Ruina

5. Kosecki Mieczysław Inowrocław cm. ŒŚw. Mikołaja

6. Wiśœniewski Wojciech Inowrocław cm. M. Boskiej

7. Cegiel Kazimierz Inowrocław cm. Ruina

8. Kaczmarek Walenty Inowrocław cm. Ruina

9. Łuszczewski Adam Inowrocław cm. Ruina

10. Małachowski Jan Inowrocław cm. Ruina

11. Michalak Jan Inowrocław cm. Ruina

12. Ozorowski Andrzej Inowrocław cm. Ruina

13. Przybyszewski Wincenty Inowrocław cm. Ruina

14. Włodarski Tadeusz Inowrocław cm. Ruina

15. Olszewski Maksymilian Inowrocław cm. Ruina

16. Kaźmierski Bolesław Inowrocław cm. Ruina

17. Suliński Stanisław Inowrocław cm. Ruina

18. Tyloch Leon Inowrocław cm. Ruina

Z powiatu i okolic Inowrocławia.

19. Barczak Józef Murzynno cm. Murzynno

20. Chojnacki Jan Miłosław cm. Murzynno

21. Gołębiowski Józef Jaksice cm. Ruina

22. Kowalski Walenty Janikowo cm. Strzelno

Z oddziału z Gniezna.

23. Frankowski Michał Gniezno cm. Gniezno

24. Jahnke Leon Gniezno cm. Gniezno

25. Majerowicz Mieczysław Gniezno cm. Gniezno

26. Mazurkiewicz Aleksander Gniezno cm. Gniezno

27. Stróżyk Stefan Gniezno cm. Gniezno

28. Szubiński Kazimierz Gniezno cm. Gniezno

29. Zasada Wincenty Gniezno cm. Gniezno

30. Zieliński Franciszek Gniezno cm. Gniezno

Z oddziału z Młynów

31. Kowalski Antoni Młyny cm. Strzelno

32. Owczarski Stanisław Młyny cm. Strzelno

33. Owczarski Antoni Młyny cm. Strzelno



34. Galus Kazimierz Trzemeszno cm. Trzemeszno

35. Kołodziejski Zygmunt Trzemeszno cm. Trzemeszno

36. Ornatek Stanisław Trzemeszno cm. Trzemeszno



37. Kowalski Wojciech Rzeszyn cm. Kośœcieszki

38. Siudziński Wincenty Strzelno cm. Strzelno

39. Smul Jan Chrosna cm. Strzelno

40. Walenczewski Franciszek Kruszwica cm. Kruszwica

41. Adamczewski 31 p. leg. Włocławek cm. Ruina

42. nieznany - - - - - - - - cm. Ruina

43. nieznany - - - - - - - - cm. Ruina



Polegli cywile przypadkowi przechodnie – Polacy

1. Zaklepa Adam na dworcu z Poznania

2. Perkowska Aniela na dworcu z Torunia

3. Talent Wacław ul. Dworcowa z Torunia

4. Bąkowska Elżbieta ul. Pakoska 12 lat Inowrocław

5. Kąkolewska Stefania na dworcu cm. M. Boskiej

6. Kąkolewski Kazimierz małżeństwo Wejherowa cm. M. Boskiej





54 rannych przebywających w szpitalach w mieśœcie, nazwiska znane – w moich ujęte notatkach. Lekko ranni po opatrunku, miejscowi jak i z okolic na leczeniu darmowym, według pro??? około 34 –ch z miasta i oddziałów innych.



Polegli żołnierze niemieccy.



imię nazwisko stopień formacja

1. Gross --- Leutlant- porucznik 140 p.p. niem

2. SchrĂśder Willi sierżant sztabowy 140 p.p. niem lat 58

3. Golnik --- podoficer - kapral 140 p.p. niem lat 54

4. Kunich Otto podoficer - kapral 140 p.p. niem lat 21

5. Kurtz Willi ochotnik - szeregowy 140 p.p. niem lat 18

6. Krochm Franz szeregowy 140 p.p. niem lat 19

7. Schmalz Herman szeregowy 140 p.p. niem lat 34

8. Klinger Wilhelm szeregowy 140 p.p. niem lat 28

9. Zielhke Otto ochotnik - szeregowy 140 p.p. niem lat 20

10. Brandt Bruno ochotnik - szeregowy 140 p.p. niem lat 19

11. Fleischer Hans kanonier 15 pułk artylerii

12. Loll Willi ochotnik Volksschutz lat 18

13. Klump Artur ochotnik Volksschutz lat 19

14. Stoch Alfred ochotnik Volksschutz lat 17



Cywile niemieccy przypadkowo zabici

1. Dr. Heineman Fritz lekarz lat 48 przy opatrywaniu rannych

2. Rumel Alfred kupiec – cukiernik na ul. Kr. Jadwigi

3. Arter (córka burmistrza) lat 18 na ul. śœw. Jakuba

4. Hatdkopf Willi mistrz murarski lat 68, Stare Miasto
 
 
 
carlo.rossi
służba przygotowawcza


Dołączył: 18 Lis 2009
Posty: 24
Wysłany: Wto 12 Sty, 2010 21:57   

Bardzo ciekawy materiał.
 
 
g.dark
starszy drużynowy


Dołączył: 08 Paź 2008
Posty: 210
Skąd: Inowrocław/ Bydgoszcz
Wysłany: Pią 15 Sty, 2010 23:00   

kolejne strony 36-43

9.1.1919.

Pogotowie: Przygotowania do natarcia na okopane wojska niemieckie pod Złotnikami i Łabiszynem. Zajęcie pozycji – Nowa Wieśœ, Tarkowo, Brzoza.



10.1.1919

Alarm! O godz.1-szej po poł. żołnierze 1 i 2-go Batalionu otrzymują dodatkową amunicję granaty ręczne. Wymarsz z koszar na dworzec kolejowy. Załadowaliśœmy się do pociągów,

1. batalion w kierunku na Łabiszyn, 2-gi bat. w kierunku Złotnik Kuj. „Hasło zawołanie Wolnośœć odzew Jednośœć” przed Złotnikami Kuj. 1 i 2 kompania zostaje załadowana na wozy folwarczne przewiezione na tyły okopanych Niemców (obsadzenie torów i dworca kolejowego od strony Bydgoszczy), 3 i 4 kompania zajęła pozycję od strony Inowrocławia. Całośœcią dowodzi od strony Bydgoszczy por. Łabęcki, 1 komp. chorąży Wacław Plichciński, 2 komp. asp. of. Antoni Modrzejewski, 3 komp. asp. of. Rolof, 4 komp. asp. of. Posadzy.

Około 330 popoł. rozpoczął się atak na pozycje niem. Zdobyto w pierwszym uderzeniu na bagnety nastawnię i dworzec przetokowy. Niemcy bronili się zaciekle rozlokowani w budynkach: 2 działa z dziedzińca szkoły raziły ogniem nasze pozycje.

Zdobywaliśœmy pozycję po pozycji, aż do północy. Okrążeni ze wszystkich stron Niemcy w swym ciasnym rejonie razili silnym ogniem karabinów maszynowych i kartaczami nasze oddziały. Na rozkaz kpt. Cysma ruszyliśœmy do decydującego natarcia. Po krótkiej i zażartej bitwie szturmem na bagnety zdobyto ostatnie gniazdo oporu nieprzyjaciela.. Cz궜ć oddziałów niemieckich przedarło się w kierunku Bydgoszczy uciekając w popłochu. Do niewoli wzięto ogółem 114 jeńców, w tym 3 oficerów. Zdobyto 2 działa polowe 7,5. Jaszcze, cały tabor składający się z 4 wozów wojskowych 4 karabiny maszynowe ciężkie, 6 karabinów maszynowych lekkich, 9 koni i wielką ilośœć broni i amunicji różnej.



10.1.1919

Żnin i Łabiszyn zdobyte. Niemcy w sile 300 żołnierzy pod dowództwem (leutlanta) oficera Manthey’a wycofały się w popłochu do Bydgoszczy.

W boju o Złotniki Kujawskie poległo 8-miu żołnierzy powstańczych, a 30 zostało ciężko rannych.

Polegli na polu chwały

1. Ciesielski Tadeusz ___________ Chomiąża _____188 na liśœcie strat

2. Faligrocki Franciszek ur. 1899 __ Inowrocław ___288 na liśœcie strat

3. Grabowski Stanisław __________ Inowrocław ___383 na liśœcie strat

4. Kubiak Władysław (plut) _______ Inowrocław ___722 na liśœcie strat

pochowani na cmentarzu „Ruina” w Inowr.

5. Masłowski Jan ur. 1884 ________Strzelno - pochowany Strzelno _____ 901 na liśœcie strat

6. Kubacki Stanisław ur. 1890 _____Miechowo - pochowany Gniezno ___ 1511 na liśœcie strat

7. Skonieczny Władysław ur. 1900 _Kruszwica- pochowany Kruszwica __ 1308 na liśœcie strat

8. Wagnerowski Marcin ur. 1898 ___Suchatówka pow. Inowr.__________ 1569 na liśœcie strat





10 I 1919 ------ Silna bitwa toczy się w Rynarzewie.

Rynarzewo zostało zdobyte przez powstańców. Most został w rękach Niemców.

Niemcy okopali się na odcinku: Łochowo, Ciele, Zielonka i Chmielniki.

W nocy okrążono jezioro i zdobyto dworzec.



Inowrocław. Pogrzeb ostatnio poległych 14 powstańców w walkach o Inowrocław, z cmentarza przy kośœciele śœw. Mikołaja do wspólnej mogiły na cmentarz przy kośœciele „Ruina”



Inowrocław 11 I 1919 pogrzeb poległych Niemców odbędzie się jutro ze szpitala garnizonowego na cmentarz ewangelicki 1 oficera i 7 żołnierzy.



Z Frontu Północno – Wsch.

W Inowrocławiu na froncie spokój. Siły niemieckie stoją okopane wraz z artylerią przy torach kolejowych pod Gniewkowem i Bydgoszczą.

W Nakle spokój. Polacy oddali broń. Dworzec obsadzony jest przez Niemców. W mieśœcie utworzone mieszane oddziały bezpieczeństwa.

W Żninie sytuacja nadal niejasna, wrzenie wśœród Polaków.

Chodzież, Chełmża i Czarnków - zawieszenie broni. Koło Leszna obustronne wymiany strzałów. Górny ŒŚląsk w rękach Niemców



12.1.1919

Na odcinku Inowrocławia sytuacja bez zmian. Na odcinku Żnin powstańcy zdobyli Łabiszyn i Szubin. Dalsze bitwy trwają. Ze Zbąszynia Polacy się wycofali wobec przewyższającej siły wojsk niem.

Zaostrzenie stanu wojennego na ŒŚląsku.



Z frontu 13-14 1. 1919

Pod Gostyninem i Kośœcianem Polacy zdobyli 2 działa. Artyleria niemiecka ostrzeliwała Pawłowice.



Generał Dowbór-drFaustus mianowany został głównym komendantem wojsk wielkopolskich.



15 I 1919 Kw. Odc. Kuj.

Na odcinku Inowrocław –Żnin sytuacja niezmienna.



Berlin 15 I 1919

Polacy otoczyli Bydgoszcz. Jak donosi „Vosische Zeitung” W garnizonach alarm i wrzenie co daje dużo do myśœlenia?! Również Toruń ma się na bacznośœci, wie że jeżeli Polacy wywołają powstanie dojdzie do krwawych zajśœć.



Bydgoszcz 16. 1.1919

Wczoraj wysadzili Polacy most kolejowo-pieszy na południe od Rynarzewa. Noc przeszła spokojnie. Z Rynarzewa donoszą o odroczeniu zawieszenia broni. Ponieważ oddziały niemieckie nie wycofały się z powiatu. Miasto jest gotowe do obrony. Z Piły donoszą, że ze Szczecina przybyły dalsze posiłki niemieckiej piechoty i artylerii z dużym zapasem amunicji do obrony miasta. Pod bronią stoi ochotniczy 700 chłopa pod komendą majora Reussmera. Razem w pogotowiu stoi armia 5000 żołnierzy.



Poznań 17.1.1919

Komunikat z dnia 16. 1.1919 na odcinku Inowrocławia, Żnina i Chodzieży bez zmian.

Front południowy: Oddziały niemieckie rozpoczęły bezprawne gwałty na ludnośœci polskiej. Nasze oddziały ze Słupi wyparły nieprzyjaciela do Rawicza. Zdobyliśœmy 5 kulomiotów. Pod Kobylą Górą zlikwidowaliśœmy zupełnie 120 żołnierzy niem. 10-ciu uciekło w popłochu 60-ciu wzięto do niewoli. 1 oficer i 50 żołn. poległo. Polacy stracili 3-ch zabitych i 9 rannych.



Bydgoszcz „Bromberger Tagebllatt” 18-19 1.1919

W naszem okręgu w nocy spokój. W Rynarzewie toczą się bitwy. Wypady powstańców i bezładna strzelanina z powodu zbliżających się Polaków. Bydgoszcz znajduje się w niebezpieczeństwie. Nakło zajęli znów Polacy,. W Trzcińcu Polacy zajęli pozycje. W dalszym ciągu nadchodzą posiłki celem obrony naszego miasta po zajęciu Rynarzewa przez Polaków.



Poznań 18.1.1919

W Rynarzewie Niemcy ostrzeliwali kośœciół przez artylerię, który cz궜ciowo został zniszczony. Pod 6-ta śœluzą na Noteci i w Tarkowie walki patrolowe.

Ignacy Paderewski Prezesem Rady Ministrów.



Inowrocław 20.1.1919

Trwa zacięta bitwa pod Brzozą. Na nowego komendanta miasta i powiatu powołano oficera Sztabu Generalnego von Chrzanowskiego.



Poznań 20.1.1919

Odcinek północny. Wielowieśœ pod Inowrocławiem i most w Łabiszynie zostały obsadzone przez wojska polskie. Oddziały niemieckie w ucieczce i popłochu. Wzdłuż Noteci obustronna strzelanina. Na reszcie frontu spokój. Polskie straty do dnia dzisiejszego walkach powstańczych w Wielkopolsce – 232 zabitych 1972 rannych, 286 zaginionych. Pod Brzozą dotychczas 19 zabitych, 12 rannych.



Bydgoszcz 21.1.1919 W.B.T. ,,Wehr Tages Bericht”

14 pułk piechoty niem. zdobył dworzec w Rynarzewie, Zamośœć i Ture Tur.

Nocny atak Polaków na Chmielniki został odparty przez nasze siły. Pociąg pancerny się wycofał.

Do niewoli wzięto 6-ciu powstańców. W godzinach rannych Polacy wzmocnieni rezerwistami zaatakowali pociąg pancerny, który zmuszony był się cofnąć. Chmielniki i Nowa Wieśœ zostały zajęte przez Polaków. Mieliśœmy zabitych i rannych.



Poznań 22.1.1919

Na odcinku północnym wypieranie oddziałów niemieckich, które przeszły Noteć pod Turą. Na reszcie odcinków bez zmian.

Zdobycze w Poznaniu: Na lotnisku na Ławicy obliczane są na 100 milionów marek, poza tym 30 samolotów i dużo cennego sprzęty do nowych aparatów. Wielkie masy różnej amunicji..



Poznań 24.1.1919 z frontu północnego

Silny atak na Rynarzewo został odparty w kontrataku. Siły polskie zdobyły miejscowośœć Rudy? (Budy?) i utrzymano lewy brzeg Noteci. Nieprzyjaciel poniósł ciężkie strat. W ciągu nocy obustronne ostrzeliwanie artyleryjskie i potyczki patrolowe. Koło Rosko silny oddział niemiecki został przepędzony. Front zachodni spokój. Na południu kolo Rynarzewa po krótkim starciu Niemcy się wycofali. Na reszcie frontach spokój.



25.1.1919 Obrady w Berlinie i Poznaniu
 
 
 
Krzysztof Bach 
kandydat


Dołączył: 04 Lis 2013
Posty: 8
Wysłany: Śro 08 Sty, 2014 00:42   

Bardzo ciekawa i szczegółowa relacja. Szkoda że te strony na fotosiku się nie otwierają.
_________________
 
 
drFaustus 
komendant zgrupowania



Dołączył: 20 Mar 2006
Posty: 10265
Skąd: Piękny kraj!
Wysłany: Śro 08 Sty, 2014 18:54   

Niestety, to jedna z niedogodności związanych z przeniesieniem forum :cry:
Stad też jeśli na takie miejsca na forum trafiamy, prosiłbym dać mi znać, gdyż czasami jest możliwość odzyskania zdjęć ze starej wersji forum.
Tak też jest w tym przypadku - na życzenie odzyskane :mrgreen:
 
 
g.dark
starszy drużynowy


Dołączył: 08 Paź 2008
Posty: 210
Skąd: Inowrocław/ Bydgoszcz
Wysłany: Śro 15 Sty, 2014 22:22   

Kartki z rękopisu mam gdzieś zeskanowane, dla zainteresowanych mogę przesłać na prv.
 
 
 
drFaustus 
komendant zgrupowania



Dołączył: 20 Mar 2006
Posty: 10265
Skąd: Piękny kraj!
Wysłany: Pią 18 Wrz, 2015 18:32   Powstanie Wielkopolskie Kruszwica Inowrocław

Czas na prawdziwy rarytas :supz:
Trochę po sąsiedzku, bo z Kruszwicy...
Przysięga dwóch kompanii nadgoplańskich na kruszwickim rynku 22 lutego 1919 roku:
Komunikat:
Materiał widoczny wyłącznie dla zalogowanych użytkówników forum
--- The material visible to registered users only forum ---

 
 
Wyświetl posty z ostatnich:   
Odpowiedz do tematu
Nie możesz pisać nowych tematów
Nie możesz odpowiadać w tematach
Nie możesz zmieniać swoich postów
Nie możesz usuwać swoich postów
Nie możesz głosować w ankietach
Dodaj temat do Ulubionych
Wersja do druku

Skocz do:  

Powered by phpBB modified by Przemo © 2003 phpBB Group

Kopiowanie wszelkich treści zawartych na forum bez zgody administracji i autorów tematów/postów zabronione!

Administracja forum nie ponosi odpowiedzialności za treść komentarzy - są one własnością ich autorów.