FORUM OCALIĆ OD ZAPOMNIENIA Strona Główna FORUM OCALIĆ OD ZAPOMNIENIA
ROK ZAŁ. 2006

www.stowarzyszeniebastion.com

FAQFAQ  SzukajSzukaj  UżytkownicyUżytkownicy  GrupyGrupy
RejestracjaRejestracja  ZalogujZaloguj  AlbumAlbum

Odpowiedz do tematu
Poprzedni temat :: Następny temat

Tagi tematu: wilkonski, zygmunt

dr Zygmunt Wilkoński
Autor Wiadomość
Lesiu12345
zastępca komendanta drużyny



Dołączył: 18 Lis 2009
Posty: 466
Skąd: Inowrocław
Wysłany: Pon 23 Lis, 2009 23:04   dr Zygmunt Wilkoński

WILKOŃSKI ZYGMUNT - doktor praw, ziemianin, był współzałożycielem Towarzystwa Pożyczkowego (późniejszego Banku Ludowego), współzałożycielem Młyna Parowego ,,Grabski, Wilkoński i Ska", założycielem Solanek w Inowroclawiu oraz współzałożycielem Cukrowni ,,Kujawy" w Janikowie. Rodzina Wilkońskich wywodziła się z wielkopolskiej gałęzi rodu Odrowążów. Zamieszkiwali oni w miejscowośœci Wilkonice i Wilkoniczki w b. pow. Krobia województwa poznańskiego. W 1393 r. Wilkonice byly wlasnośœcią Stanislawa Wilkońskiego, a w 1427 r. Dersława Wilkońskiego. Następne pokolenia osiedlały się również w innych powiatach Wielkopolski. Zygmunt Wilkoński urodził się 20 maja 1832 r. w miejscowośœci Stołężyn powiatu wągrowieckiego na Pałukach. Ojciec jego, Florian Jan Nepomucen. był dziedzicem dobr rycerskich Stołężyn i Wapno. Matka, Prakseda, pochodziła z rodziny Sulerzyckich. Na chrzcie otrzymal imiona Zygmunt Nepomucen. Pierwsze nauki pobierał w domu rodzicielskim w Stołężynie. Uczył się łaciny, języka niemieckiego, arytmetyki i geografii. Dnia I października 1842 r., po zdaniu egzaminów wstępnych, rozpoczął naukę w Gimnazjum Marii Magdaleny w Poznaniu. Po dwóch latach przeniesiony został do innego poznańskiego gimnazjum im. Fryderyka Wilhelma, gdzie uczył się do 1851 r. Egzamin dojrzałośœci zdał w królewsko-katolickim gimnazjum śœw. Macieja we Wrocławiu. Przedłużona nauka spowodowana była słabym zdrowiem młodego Wilkońskiego i dłuższymi przerwami w nauce. Studia prawnicze odbywał na uniwersytetach we Wrocławiu, Heidelbergu, Berlinie i ponownie we Wrocławiu, gdzie dnia 27 czerwca 1856 r. zdał egzamin państwowy, obronił pracę doktorską pt. ,,Quaestiones De Querela Inofficiosi Testamenti Imprimis Interpretatione L. 19 De Inoff. Test. (V. 2) Nixae" i otrzymał tytuł doktora obojga praw, tj. prawa rzymskiego i kanonicznego.

Po studiach Wilkoński rozpoczął aplikację sądową w Sądzie Apelacyinyrn w Poznaniu. W 1858 r. otrzymał nominację na referendariusza, a po czterech latach na asesora na obwód Sądu Apelacyjnego w Poznaniu.

W 1865 r przeniesiony został do Sądu Apelacyjnego w Bydgoszczy i przydzielony do Sądu Powiatowego w Inowrocławiu, gdzie dnia 1 listopada 1865 r. rozpoczął pracę jako asesor sądowy.

W 1867 r. wyszło rozporządzenie ministra sprawied1iwośœci Królestwa Niemieckiego, mocą którego urzędników sądowych Polaków przenoszono na tereny czysto niemieckie. W tej sytuacji Wilkoński poprosił o zwolnienie ze służby sądowej. Dnia 30 kwietnia 1867 r. wytoczono Wilkońskiemu proces na podstawie którego został zwolniony z pracy w sądzie w drodze dyscyplinarnej. Zygmunt Wilkoński był dwukrotnie żonaty. Pierwszą jego żoną była Lucyna Kozłowska, córka Jara Kozłowskiego i Antoniny z Ostrowskichwłaśœcicie1i dóbr rycerskich Jaront, Niemojewa I Dulska w powiecie inowrocławskim. ŒŚlub ich odbył się w 1859 r. w Poznaniu. Z tego małżeństwa urodziły się trzy córki: Halina, Wanda I Ludgarda oraz syn, Wiesław. Po wczesnej śœmierci Lucyny, Wilkoński ożenił się powtórnie. Jego drugą żoną została Waleria z Bornów, córka Jana Bornego i Elżbiety z Jasińskich z Nowego Jasienia k. ŒŚwiecia na Pomorzu, którą pośœlubił w 1871 roku. Z małżeństwa z Walerią urodziło się trzech synów i dwie córki: Władysław Zygmunt, Maria, Olga i Janusz. Po 7-letnim pożyciu, Waleria Wilkońska zmarła w 1878 r. w Rąbinie, w skutek krwotoku pa urodzeniu syna Janusza. Po zwolnieniu z sądu dr Wilkoński pośœwięcił się rolnictwu. Osiadł na Kujawach w majętnośœci Niemojewo, której został dziedzicem po śœlubie z Lucyną Kozłowską. Po sprzedaży Niemojewa, kupił majątek Racice nad Gopłem, a w 1872 roku stał się właśœcicie1em Rąbina i Rąbinka koło Inowrocławia, które kupił po sprzedaniu Racic. Przez krótki czas Wilkońscy byli również wlaśœcicielami folwarku Płonkówko. W swoich majątkach dbał o podniesienie kultury rolnej. Jako pierwszy z ziemian kujawskich, w 1870 r. zastosował glęboką orkę pługiem parowym, co na ówczesne czasy było przedsięwzięciem nowatorskim. Obok rolnictwa zajął się działalnośœcią ekonomiczną i społeczną. Zygmunt Wilkoński był inicjatorem i współzałożycielem spółki pod nazwą ,,Towarzystwo Pożyczkowe dla Miasta Inowrocławia i Okolicy", która zalożona została 1 października 1867 r. Celem Towarzystwa było podtrzymywanie polskiego stanu posiadania zagrożonego konkurencją niemieckiego kapitału. Cel ten osiągano przez gromadzenie oszczędnośœci zamożniejszych ziemian i włośœcian oraz udzielanie dtugoterminowych dogodnych pożyczek na rozwój gospodarstw rolnych i zakladów rzemieśœlniczo-przemysłowych. Sam Wilkoński miał kilka udziałów i swoje śœrodki finansowe w tej spółce. W 1889 r. dotychczasowa spółka przekształciła się w Bank Ludowy.

Mieszkając jeszcze w Racicach, Wilkońlski wystąpił z inicjatywą założenia młyna parowego w Inowroclawiu, który zaopatrywałby okoliczną 1udnośœć w mąkę. W tyrn celu wykupił od Czeladzi Rzemieśœlnieczej ogród przy ulicy ŒŚredniej, a dnia 15 lipca 1872 r. razem z Józefem Grabskim ze Skotnik założyl spółkę Młyn Parowy ,,Grabski, Wilkoński i Ska". Po uruchomieniu młyna dzienny przemiał zboża wynosił 10 ton pszenicy i 10 ton żyta. W 1874 r. mlyn uległ spaleniu. Po jego odbudowie i modernizacji produkcja dzienna wzrosła prawie dwukrotnie.

Wilkoński jako rolnik zwrócił uwagę na wysokie plony jakie wydają buraki cukrowe na żyznej kujawskiej ziemi oraz na koniecznośœć wybudowania na tvch terenach cukrowni. Dzięki jego inicjatywie dnia 23 lutego 1875 r. powstało Towarzystwo Akcyjne, które wybudowało pierwsza na Kujawach cukrownię w Janikowie. Cukrownia ta po pierwszym roku produkcji dała tak wysokie zyski swoim akcjonariuszom, że stało to się bodźcem do powstawania w następnych latach cukrowni w Mątwach, Wierzchosławicacb, Kruszwicy i Tucznie. Ostatnie dziesięć lat swego życia Wilkoński spędził w Rąbinie. Na ten okres przypada jego działalnośœć dla rozwoju miasta Inowrocławia. Wilkoński wybudował najpierw ulicę długośœci 150 m., od dzisiejszej ulicy Królowej Jadwigi do ulicy Staszica, a przy niej trzy okazałe kamiennice. UIica ta nazywała się Zygmuntowska. W 1928 r. uchwałą Magistratu zmieniona została na Solankową, w zamian za pierwszą poprzeczną ulicę od Solanek, którą nazwano Zygmunta Wilkońskiego. Największą zasługą Wilkońskiego było założenie inowrocławskich Solanek. Impulsem do ich założenia było wykrycie słonej wody w stawie ogrodu w Rąbinie. Swój plan budowy uzdrowiska propagował wśœród miejscowych obywateli i ziemian. Wkrótce z jego inicjatywy powstało "Towarzystwo Akcyjne Solanki Inowrocławskie", które zarejestrowano w sądzie w dniu 4 maja 1875 r. Następnie towarzystwo kupiło teren pod budowç łazienek i park i przystąpiło do budowy budynku kąpielowego. Wiikoński osobiśœcie doglądał robót budowlanych. Nadzór nad założeniem parku objął Lucjan Grabski. Jednocześœnie od zakładu kąpielowego do ul. Zygmuntowskiej posadzono aleję z drzew jesionowych i czarnych orzechów, służącą za drogę dojazdową do parku zdrojowego. W 1876 roku oddano kąpielisko do użytku publicznego. Zygmunt Wilkoński interesował się również zagadnieniami ekonomicznymi w rolnictwie. Napisał z tej dziedziny książeczkę w języku niemieckim pt. ,,Zinsloser Credit oder Sichere HĂźlfe der Landwirtscbaft und Industric. Neues Credit und Muenzensystem" wydrukowaną w BerIinie w 1879 r. W pracy tej Wilkoński omówił kwestie ustalania cen w rolnictwie według cen zboża. Rozprawa zainteresowała nie tylko sfery naukowe ale i sfery rządowe' w Berlinie. W latach 1867-1880 Wilkoński był członkiem Towarzystwa Rolniczego Inowrocławskiego.

Po dłuższym okresie choroby Zygmunt Wilkoński zmarł 24 grudnia 1882 roku w Rąbinie. Cztery dni później pochowany został na starym cmentarzu przy romańskim kośœciele NMP ,,Ruina" w Inowrocławiu. ŒŚlad po jego grobie zupełnie zaginął. Usytuowany byl w cz궜ci pagórkowatej cmentarza w kierunku północnym, około 35 m od nawy kośœcioła, równolegle z murowanymi grobarni Witulskich i Orabskich. Mogiła była ogrodzona kratami z kutego żelaza. W 1900 r. ogłoszono likwidację cmentarza i większośœć grobów została zrównana z ziemią, w tym również i Wilkońskiego. Zygmunt Wilkoński przyczynił się do postępu w kulturze rolnej i uprawie buraków cukrowych, rozwoju przemysłu rolno-spożywczego na Kujawach, rozwoju spółek oszczędnośœciowo-pożyczkowych oraz przyczynił się do tego, że Inowrocław stał się miastem uzdrowiskowym. Dnia 5 wrześœnia 1937 r. staraniem Stowarzyszenia Lekarzy Zdrojowych, Wydziału Uzdrowiskowego i Magistratu odsłonięto obelisk z tablicą pamiątkową w parku solankowym w Inowrocławiu. Autorem projektu tablicy był prof. Edward Haupt z Poznania. Cały obelisk został zniszczony przez Niemców w 1939 roku.

Po II wojnie śœwiatowej inowrocławscy lekarze ufundowali nowy pomnik. Jego uroczyste odsłonięcie odbyło się podczas obchodów 80-lecia Uzdrowiska dnai 30 czerwca 1956 roku. Projektantką i wykonawczynią tego pomnika była rzeźbiarka Janina Leymanowa z Torunia. W 1975 roku, na 100-lecie inowrocławskich Solanek, uczczono Zygmunta Wilkońskiego umieszczeniem, po lewej stronie głównego budynku uzdrowiskowego, oryginalnej formy przestrzennej z płaskorzeźbą założyciela i okolicznośœciowym napisem.



 
 
 
Anusiaino
komendant plutonu



Dołączył: 24 Mar 2007
Posty: 1638
Skąd: Inowrocław
Wysłany: Nie 06 Gru, 2009 13:45   

Patron mojej ulicy :) Urzędnicy z innych miast ciągle mają problem z napisaniem Jego nazwiska ;)
 
 
 
Lesiu12345
zastępca komendanta drużyny



Dołączył: 18 Lis 2009
Posty: 466
Skąd: Inowrocław
Wysłany: Czw 10 Gru, 2009 22:02   

 
 
 
drFaustus 
komendant zgrupowania



Dołączył: 20 Mar 2006
Posty: 10266
Skąd: Piękny kraj!
Wysłany: Czw 10 Gru, 2009 22:05   

Lubię ten pomnik z ostatniego zdjęcia. ŒŚwietna lokalizacja, malownicze otoczenie. Ma w sobie "cośœ" (na "żywo" szczególnie to czuć).
 
 
Lesiu12345
zastępca komendanta drużyny



Dołączył: 18 Lis 2009
Posty: 466
Skąd: Inowrocław
Wysłany: Pią 11 Gru, 2009 12:39   

To nie rodzinne strony w ktorych sie wychował Zygmunt Wilkoński, ale strony w ktorych osiadl na stałe az do swej smierci - wieśœ Rąbiń, obecna dzielnica Inowrocławia, zwana takze Stary Rąbin ( dla odroznienia tej cz궜ci z blokami). Tu na tym teretorium w stawie rąbińskim ( ale w jakim ?!) Wilkoński odkrył solankę w nim, co było nachnieniem i pomysłem do utworzenia naszej obecnej wizytówki miasta czyli Parku Solankowego.

Ponizej Stary Rąbin ( obecnie), majatek Zygmunta Wilkonskiego









 
 
 
drFaustus 
komendant zgrupowania



Dołączył: 20 Mar 2006
Posty: 10266
Skąd: Piękny kraj!
Wysłany: Sob 12 Gru, 2009 01:32   

W tle widoczna przydrożna kapliczka - w sam raz do odpowiedniego działu na forum, oczywiśœcie po jej oddzielnym sfoceniu :wink:
 
 
g.dark
starszy drużynowy


Dołączył: 08 Paź 2008
Posty: 210
Skąd: Inowrocław/ Bydgoszcz
Wysłany: Nie 13 Gru, 2009 21:58   

Ne kapliczka , figura. Dlaczego tam stoi?
 
 
 
g.dark
starszy drużynowy


Dołączył: 08 Paź 2008
Posty: 210
Skąd: Inowrocław/ Bydgoszcz
Wysłany: Nie 13 Gru, 2009 22:32   

Widoczna na zdjęciu ruina murowanej obory jak i wieśœ Rąbin nie ma nic wspólnego z dr. Wilkońskim. To przedwojenne gospodarstwo p. Burzyńskiego.

Wilkoński związany był z Rąbinkiem (obszar dworski Rąbinek, albo dobra Rąbinek). Pola Rąbinka od zachodu graniczą z Batkowem, od północy z torami postojowymi przy wieży ciśœnień i Małpim Gajem, dalej granica biegnie wzdłuż bruku ul. Rąbińskiej (tam gdzie fundamenty działek ), aż do rowu rąbińskiego, wzdłuż tego rowu ok. 200m i dalej do ul. Batkowskiej za zabudowaniami wsi Rąbin. Najprawdopodobniej do Rąbinka należały także ziemie gdzie znajduje się wagonownia i dalej. (Stad może jest nazwa stacji Rąbinek, a nie Rąbin?)

Wilkoński mieszkał na Rąbinku obecnie koniec ul. Wierzbińskiego. Stoi tam budynek zwany pałacem mocno przebudowany za czasów PGR. Nie wiem czy ów "pałac" stał za czasów założyciela uzdrowiska czy powstał później na miejscu poprzedniego. zZa czasów Wilkońskiego na Rąbinek dojeżdżało się ul. Swietokrzyską, która była bardzo długą drogą bo prowadziła na Mimowolę. Cz궜ć tej drogi zniknęło w Solankach, dalszy fragment prowadzi przez Małpi Gaj obok obecnego parku linowego. Za gajem skręcało się w lewo. Droga ta nadal istnieje i kończy się przed wjazdem na teren obecnego gospodarstwa
 
 
 
Lesiu12345
zastępca komendanta drużyny



Dołączył: 18 Lis 2009
Posty: 466
Skąd: Inowrocław
Wysłany: Nie 13 Gru, 2009 22:32   

Moze postawili ją dlatego ze było skrzyzowanie dróg , czesto na wsiach stawia sie takie symbole na koncach wsi lub początkach
 
 
 
Lesiu12345
zastępca komendanta drużyny



Dołączył: 18 Lis 2009
Posty: 466
Skąd: Inowrocław
Wysłany: Nie 13 Gru, 2009 22:41   

Mowa o Rąbinku to i jest tez na fotkach







 
 
 
g.dark
starszy drużynowy


Dołączył: 08 Paź 2008
Posty: 210
Skąd: Inowrocław/ Bydgoszcz
Wysłany: Nie 13 Gru, 2009 22:50   

Zapomniałem dodać, że na terenie podwórza gospodarstwa był staw, drugi mały (oczko) przy wspomnianej w poprzednim pośœcie drodze w pobliżu wieży ciśœnień (dziśœ niestety zasypany) czy była tam solanka? Na solankę w Inowrocławiu natrafiano wcześœniej, często przy kopaniu studzien, a zresztą w 1871 dowiercono się do pokładów soli.
 
 
 
g.dark
starszy drużynowy


Dołączył: 08 Paź 2008
Posty: 210
Skąd: Inowrocław/ Bydgoszcz
Wysłany: Nie 13 Gru, 2009 22:56   

O widzę Lesiu, że w międzyczasie wstawiłeśœ właśœciwe foty. dzięki.
 
 
 
g.dark
starszy drużynowy


Dołączył: 08 Paź 2008
Posty: 210
Skąd: Inowrocław/ Bydgoszcz
Wysłany: Nie 13 Gru, 2009 23:09   

Figura znajduje się na miejscu tzw. cmentarza cholerycznego z II poł. XIX wieku. Teren cmentarza znajdował się za figurką, wznosił się powyżej 1 m odpoziomu bruku ulicy Rąbińskiej. Rosło tam kilka starych drzew. W latach 60 ub. stulecia (?1965) z inicjatywy (albo pod kierownictwem) ówczesnego przewodniczącego Komitetu Blokowego (była taka instytucja) teren zniwelowano i posiano trawę. Po kilkunastu latach ktośœ poszerzył swój ogródek. Podobny teren po cmentarzu znajduje się przy ul. Toruńskiej, w pobliżu zbiegu z Młyńską.
 
 
 
drFaustus 
komendant zgrupowania



Dołączył: 20 Mar 2006
Posty: 10266
Skąd: Piękny kraj!
Wysłany: Nie 13 Gru, 2009 23:14   

Bardzo ciekawe wiadomośœci g.dark Super

Drugie miejsce - cośœ bliżej napisz, bo Młyńska/Toruńska współcześœnie to kamienice...
 
 
g.dark
starszy drużynowy


Dołączył: 08 Paź 2008
Posty: 210
Skąd: Inowrocław/ Bydgoszcz
Wysłany: Nie 13 Gru, 2009 23:40   

Po drugiej stronie, obecne os. Toruńskie. Rosną tam jeszcze wysokie drzewa
 
 
 
drFaustus 
komendant zgrupowania



Dołączył: 20 Mar 2006
Posty: 10266
Skąd: Piękny kraj!
Wysłany: Nie 13 Gru, 2009 23:44   

g.dark napisał/a:
za czasów Wilkońskiego na Rąbinek dojeżdżało się ul. Swietokrzyską, która była bardzo długą drogą bo prowadziła na Mimowolę.


Wg mapy nawet dalej, bo "von Koscielec"



Walczę z tą Toruńską jeszcze... :roll:







:?:
 
 
g.dark
starszy drużynowy


Dołączył: 08 Paź 2008
Posty: 210
Skąd: Inowrocław/ Bydgoszcz
Wysłany: Pon 14 Gru, 2009 03:44   

Oj, to jednak trochę bliżej apteki.
 
 
 
Luter 
komendant drużyny



Dołączył: 05 Paź 2007
Posty: 535
Wysłany: Nie 27 Gru, 2009 14:17   

Czuje się związany z Wilkońskim



Wujek który mieszkał w Niemojewie przejął pałacyk i go rozebrał :cry:

Natomiast pałacyk z Rąbinka to koleżanki dom :lol: :lol:
 
 
RobertM
młodszy drużynowy



Dołączył: 01 Wrz 2009
Posty: 92
Wysłany: Nie 27 Gru, 2009 15:46   

Wujek nie ma się czym chwalić
 
 
Luter 
komendant drużyny



Dołączył: 05 Paź 2007
Posty: 535
Wysłany: Nie 27 Gru, 2009 17:20   

Takie czasy były ... cegieł nie było to rozebrali, ale też wolałbym żeby ten pałacyk stał
 
 
g.dark
starszy drużynowy


Dołączył: 08 Paź 2008
Posty: 210
Skąd: Inowrocław/ Bydgoszcz
Wysłany: Pią 01 Sty, 2010 13:39   



To te drzewa na parkingu są pozostałością po cmentarzu.
 
 
 
drFaustus 
komendant zgrupowania



Dołączył: 20 Mar 2006
Posty: 10266
Skąd: Piękny kraj!
Wysłany: Pią 01 Sty, 2010 21:35   

No, to teraz jesteśœmy w domu :wink:

Dzięki za fotkę Super
 
 
Wyświetl posty z ostatnich:   
Odpowiedz do tematu
Nie możesz pisać nowych tematów
Nie możesz odpowiadać w tematach
Nie możesz zmieniać swoich postów
Nie możesz usuwać swoich postów
Nie możesz głosować w ankietach
Dodaj temat do Ulubionych
Wersja do druku

Skocz do:  

Powered by phpBB modified by Przemo © 2003 phpBB Group

Kopiowanie wszelkich treści zawartych na forum bez zgody administracji i autorów tematów/postów zabronione!

Administracja forum nie ponosi odpowiedzialności za treść komentarzy - są one własnością ich autorów.