W 1945r. rozpoczęto w całej Polsce zakładanie zbiorczych cmentarzy wojennych dla poległych żołnierzy radzieckich i polskich. Zwłoki tych, którzy zginęli w walkach na przed polu i w czasie przełamania Wału Pomorskiego, zgromadzono na siedmiu cmentarzach.
Największe powstały w Pile, Wałczu i w Szczecinku. Pozostałe znajdują się w Koszalinie, Złotowie, Czarnkowie i Gorzowie Wielkopolskim. Nie wszyscy pochowani tam żołnierze są ofiarami walk ze stycznia i lutego 1945r. Szczątki zebrano z rozległego obszaru,na którym rozgrywały się kolejne boje. Są też żołnierze zmarli w późniejszym okresie, w szpitalach wojskowych jakie funkcjonowały na pomorzu Zachodnim do początku 1946r.
Cmentarz w Pile położony obok cmentarza jenieckiego z okresu I WŚ. Zajmuje zbocze stromego wzgórza na obszarze 10.000 m kw.. Na tarasach usytuowano 194 mogiły indywidualne i 95 zbiorowych. Łącznie leży tu 1.697 zwłok, w tym 1.354 żołnierzy radzieckich. Z tej liczby ponad pięciuset przeniesiono w 1953r z Chodzieży, Ujścia oraz powiatu Trzcianka.
Cmentarz w Wałczu założono przy szosie wylotowej na Gorzów Wielkopolski (Wałcz -Bukowina).
Zajmuje powierzchnię 8.625 m kw. I podzielony jest na 22 mogiły zbiorowe i dwa indywidualne. Spoczywa na nich 4.390 żołnierzy polskich i 1.638 radzieckich. Polaków ekshumowano z terenów powiatu Wałcz i Drawsko Pomorskie, a Rosjan z wałeckiego.
Cmentarz w Szczecinku umiejscowiony jest obok cmentarza cywilnego, przy drodze wylotowej na Biały Bór. Na powierzchni 2.940 m kw założono 43 mogiły zbiorowe i dwie indywidualne. Leży w nich 4,427 żołnierzy radzieckich i 39 polskich. Szczątki sprowadzono z powiatów Szczecinek, Koszalin, Złotów, Miastko, Człuchów, Bytów i Drawsko Pomorskie.
Na cmentarzu w Koszalinie o powierzchni 4.405 m kw znajduje się 284 mogił, pochowanych jest 261 żołnierzy radzieckich, wśród, których kilkuset ekshumowano z okolicy Polanowa.
W Złotowie pochowano 715 żołnierzy radzieckich i 646 żołnierzy polskich, poległych na terenie byłego powiatu (m. in. Nad Gwdą i w walkach przebijającym się na północ garnizonem Piły).
Zwłoki 288 Rosjan poległych w operacji zdobywania przepraw na Noteci przeniesiono do mogił na cmentarzu w Czarnkowie.
W Gorzowie Wielkopolskim założono duży cmentarz zbiorczy 31.891 m kw. Znajduje się tam 191 mogił zbiorowych i 135 indywidualnych, gdzie złożono kości 5. 231 żołnierzy, w tym 3.709 mogił radzieckich. Wśród nich jest kilkudziesięciu poległych nad Notecią, w powiatach Gorzowa Wielkopolskiego i Strzelcach Krajeńskich.
W stosunku do poległych niemieckich żołnierzy, nie przeprowadzono akcji utrwalenia lub scalenia miejsc ich pochówków. Wręcz przeciwnie, mogiły i cmentarze uległy likwidacji. Odbywało się to przez usuwanie krzyży, tablic, ogrodzeń albo nawet niwelacje terenu.
Czasami miały miejsce incydentalne przypadki ekshumacji przypadkowo odnajdowanych zwłok, podczas prac budowlanych. Np. w Wałczu, w lutym 1960r. Przy ul. Poniatowskiego,znaleziono szkielety żołnierzy niemieckich, które przeniesiono na cmentarz ewangelicki.
Mam nadzieję, że jeszcze ktoś napisze o zapomnianych cmentarzach na których spoczywają mogiły. Widziałam taki opuszczony cmentarz koło Białego Boru, oraz zdewastowany cmentarz poniemiecki w mojej rodzinnej miejscowości:(
Jest też taki cmentarz k/Łodzi. W miejscowości Gadka Stara.Ten cmentarz do niedawna wyglądał na same chaszcze. Na dzien dzisiejszy już wygląda na zadbany.Sledzę zmiany jakie następują przy dbałości o te miejsca. Mam obok na cmentarzu katolickim kwaterkę z członkiem rodziny.
Nie możesz pisać nowych tematów Nie możesz odpowiadać w tematach Nie możesz zmieniać swoich postów Nie możesz usuwać swoich postów Nie możesz głosować w ankietach