Vernichtungslager Kulmhof - Chełmno nad Nerem

OBÓZ W CHEŁMNIE NAD NEREM BYŁ PIERWSZYM OŒŚRODKIEM MASOWEJ ZAGŁADY ŻYDÓW. URUCHOMIONO GO JUŻ W GRUDNIU 1941 R., PRZY CZYM DO DECYZJI POWSTANIA OŒŚRODKA ZNACZNIE PRZYCZYNIŁ SIĘ LIST HEINZA-ROLFA HOPPNERA Z NAMIESTNICTWA RZESZY W POZNANIU Z 16 LIPCA 1941 R., ZAWIERAJĄCY PROPOZYCJĘ " ROZWIĄZANIA KWESTII ŻYDOWSKIEJ " W " KRAJU WARTY ". OBÓZ FUNKCJONOWAŁ W DWÓCH FAZACH. I FAZA : OD 8 GRUDNIA 1941 R. - PRZYBYCIE PIERWSZYCH TRANSPORTÓW DO 7 KWIETNIA 1943 R./WYSADZENIE PAŁACU I ZBURZENIE KREMATORIÓW. EKSTERMINACJI DOKONYWANO W PRZEWOŹNYCH KOMORACH GAZOWYCH /SPEZIALWAGEN/, PRZY UŻYCIU GAZU SPALINOWEGO. ŻYDZI PRZYWIEZIENI DO CHEŁMNA WCHODZILI DO ZAGOSPODAROWANEGO WCZEŒŚNIEJ PRZEZ SONDERKOMMANDO PAŁACU, RZEKOMO DO KĄPIELI. DALEJ ZAGANIANI BYLI DO WNĘTRZA AUTA GAZOWEGO. PO URUCHOMIENIU SILNIKA, SAMOCHÓD JECHAŁ DO ODDALONEGO 4 KM OD CHEŁMNA LASU RZUCHOWSKIEGO, GDZIE EKIPA ŻYDÓW, ODŁĄCZANYCH CO PEWIEN CZAS OD TRANSPORTÓW, ZAJMOWAŁA SIĘ GRZEBANIEM ZWŁOK. LATEM 1942 R., PRAWDOPODOBNIE W OBAWIE PRZED EPIDEMIĄ, ROZKOPANO MOGIŁY I ZWŁOKI SPALANO W KREMATORIACH. W PIERWSZEJ KOLEJNOŒŚCI WYMORDOWANO ŻYDÓW Z OKOLICZNYCH GETT: KOŁA, DĄBIA, KŁODAWY, IZBICY KUJAWSKIEJ ... OD STYCZNIA 1942 R. ZACZĘTO PRZYWOZIĆ CYGANÓW Z ŁODZI, A NASTĘPNIE ŻYDÓW Z GETTA ŁÓDZKIEGO ORAZ ŻYDÓW ZAGRANICZNYCH /NIEMCY, CZECHOSŁOWACJA, AUSTRIA .../, DLA KTÓRYCH GETTO ŁÓDZKIE BYŁO ETAPEM PRZEJŒŚCIOWYM. II FAZA DZIAŁALNOŒŚCI OŒŚRODKA TO WIOSNA-LATO ...