Konzentrationslager Stutthof

2 wrześœnia 1939 roku Niemcy założyli w pobliżu wsi Sztutowo, u nasady Mierzei Wiśœlanej (w powiecie Nowy Dwór Gdański) tzw. obóz dla jeńców cywilnych (Alter Lager). Był on przeznaczone dla Polaków z Pomorza. Już 2 wrześœnia 1939 roku osadzono w nim pierwszych 250 więźniów politycznych, aresztowanych na podstawie uprzednio przygotowanych list. Do połowy wrześœnia 1939 roku w obozie uwięziono 6 tysięcy Polaków.

Pierwotnie obóz składał się z 8 baraków więziennych, jednak bardzo szybko został znacznie rozbudowany.



23 listopada 1941 roku stutthof został włączony do polityki eksterminacji Żydów. Obóz został powiększony do 120 ha i 30 baraków. Specjalna cz궜ć została wydzielona dla transportów żydowskich, które pochodziły w większośœci z północnej Europy. Transporty przybywały ciężarówkami, kolejką wąskotorową oraz drogą morską - niewielkimi barkami z Gdańska. Z niewolniczej pracy więźniów korzystały pobliskie niemieckie zakłady przemysłowe.



W 1942 roku zmieniono status obozu stutthof na obóz koncentracyjny. Od tego momentu najliczniejszą grupą więźniów zostali Żydzi, a pod względem przynależnośœci państwowej - Polacy. We wrześœniu 1942 roku w obozie wybudowano krematorium, a wiosną 1943 roku powstała komora gazowa. Od 1944 roku przeprowadzano regularne mordy więźniów gazem cyklon B, w ...